در کلاس مدل سازی 2، برای ورودی 85 طراحی صنعتی هنرهای زیبا، پروژه ی مدل سازی یک به یک، یک سوپر بایک الکتریکی (از نظر ابعاد و پکیج مشابه یک موتور سیکلت 500cc) با عنوان Bat bike تعریف شد.

13 نفر از دانشجویان کلاس پس از گذراندن مدل سازی 1 و آموزش مقدماتی clay modeling داوطلب شرکت در پروژه ای شدند که تاکنون در هیچ یک از دانشگاه های ایران سابقه نداشته است. این پروژه اولین و تنها تجربه ی شبه حرفه ای طراحی موتور در یکی از دانشگاه های ایران است که توسط روبرت سرکیسیان، استاد مدل سازی دانشگاه تهران در کلاس مدل سازی 2 تعریف شد.

پروژه از ابتدای آذر ماه 87 شروع شد و مراحل ایده پردازی های اولیه (sketching)، و سپس ترسیم طرح بر اساس تناسبات و ابعاد دقیق (rendering) و ترسیم نقشه های یک به یک (tap drawing) توسط احمد خراسانی انجام شد. هم زمان دیگر اعضای گروه شروع به آماده کردن مقدمات کار کردند.

پس از یک هفته از شروع پروژه یک طرح از بین چند طرح انتخاب شده و از نماهای مختلف کشیده شد، با پایان هفته ی دوم مرحله ی tap drawing نیز به پایان رسید. البته این tap ها یا نقشه های یک به یک نقشه های قطعی مدل نیستند، بلکه در پروسه ی طراحی موتور tap drawing مدل کلی بر اساس آن ساخته می شود. در مرحله ی مدل سازی ممکن است بارها سطوح و حجم تغییر جزیی کند که برای تغییر دادن آنها البته tapها توسط طراح تیم تغییر داده می شود.

 زمانی که طرح به صورت دوبعدی بر روی tap راضی کننده بود مدل گلی آن ساخته می شود این عمل رفت و برگشتی بین مرحله ی tap drawing و clay modeling در طول پروسه ی یک موتور بارها تکرار می شود تا نهایتا تیم طراحی به یک نتیجه ی مطلوب بر روی پیکره ی موتور سیکلت برسد.

اهمیت این پروسه زمانی بیشتر مشخص می شود که توجه کنیم خروجی یک پروژه ی طراحی صنعتی همواره یک محصول سه بعدی است و نه یک طرح دو بعدی. چه بساکه یک طرح بر روی کاغذ زیبا به نظر برسد و یا حتی بتوان در نرم افزارهای 3D رندرهای جذابی تهیه کرد اما حجم ساخته شده ی آن در ابعاد یک به یک فاقد فرمی زیبا و گیرا باشد. به هر حال پس از آماده شدن نقشه ها پروسه ی مدل سازی کلی موتور سیکلت شروع شد و پیش می رود.

آشنایی با روند پروژه:

پروسه ی طراحی:
1. تعیین بازار هدف، مشخص کردن جایگاه محصول در بخش بندی بازار و شناسایی خصوصیات مشتریان؛ شناسایی علایق و تیپ استفاده کنندگان به صورت کلی و شناسایی سلایق استفاده کنندگان این موتور که تغییراتی روی آن ایجاد کرده اند. شناخت مفاهیم کلی مد، استایل و رابطه ی آن با سلایق مشتری

2. طراحی آزاد (Sketching)
مهم ترین مرحله "طراحی" یک محصول است و شامل انواع طرح های خطی و رنگی است که با استفاده از تکنیک های طراحی شکل اولیه ی محصول را به صورت کلی و گاهی با جزئیات ارائه می دهد. این مرحله مهم ترین مرحله ی خلاقیت در روند طراحی است. 

درطول زمان طراحی آزاد تیم طراحی به فاصله ی زمانی مشخص، جلساتی را با مدیر پروژه داشت که در هر مرحله تعدادی طرح انتخاب شده و توسعه پیدا کرد. در این جلسات طراحان تیم از ایده های دیگر اعضای گروه مطلع شده، به تبادل نظر پرداختند. پس از دوره ی زمانی Sketching با نظر مدیر پروژه، تعدادی از طرح ها برگزیده شدند. (sign off) 

3. تصویر سازی (Rendering)
مرحله ی پیشرفته طراحی است، که پس ازانتخاب طرح های اولیه انجام می شود. و در آن معمولا از تکنیک های واقع گرایانه ی تصویر سازی استفاده می گردد. دراین مرحله رعایت مقیاس، و ابعاد تناسبات واقعی، و همچنین نمایش جزئیات فرم، الزامی است. در صورتی که در روند طراحی مسیر درستی انتخاب شود، بین Render انجام شده و قطعه ی نمونه سازی شده و خود محصول تفاوت اندکی وجود خواهد داشت. دراین مرحله بر اساس طرح های (sketch) طرح نهایی برگزیده شد.

4. مدل سازی ابتدایی 3D برای بررسی طرح (درصورت نیاز): که باتوجه به شرایط پروژه از این مرحله صرف نظر شد.

5. ترسیم نواری (Tape drawing)
پس از مرحله ی رندرینگ و انتخاب طرح نهایی، جهت اجرای مدل، طرح ها به صورت نقشه های سه نما با استفاده از نوار چسب های مخصوص در مقیاس 1:1 ترسیم می شوند. 

6. شروع مرحله ی طراحی جزئیات: دسته ی موتور، شیشه جلوی موتور، چراغ های جلو و عقب و....

7. clay modeling:
از قدیمی ترین و سنتی ترین روش ها در بخش مدل سازی طراحی است. برای مدل سازی با Clay از رندرینگ و اسکیس ها و نقشه ها به عنوان مرجع استفاده می شود. این مدل ها ممکن است در اندازه ی واقعی، یا در مقیاسی کوچک تر ساخته شود. همیشه در زیر کار از هسته به عنوان پایه استفاده می شود که گل روی آن پر می شود این هسته می تواند از فوم یا چوب ساخته شود. کارکردن با Clay در ساختن یک شئ، نوعی مجسمه سازی است که بر اساس نگاه مجرب مدل ساز و مشاهده ی دقیق فرم تناسبات از سوی وی انجام می گیرد(استفاده از نقشه که امکان تجدید نظر در فرم را برای طراح ایجاد می کند) 

مطالب مهم درارتباط با clay modeling:
مراحل مختلفی در ساخت یک مدل وجود دارد. ابتدا مقیاس تعیین می شود. با استفاده از package modeling (که کلیت طرح را در بر دارد) یا اسکیس هایی که برش خورده اند، اندازه ها به دست آمده و با توجه به مقیاس محاسبه می شوند.

در مدل سازی کلی از هسته ی solid از جنس فوم (Buck) استفاده می شود. به کار بردن این هسته ی فومی سبب می شود، کلی به میزان کمتری مصرف شده در نتیجه وزن مدل به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. هم چنین با توجه به گران بودن کلی، استفاده از فوم سبب کاهش در هزینه های مدل سازی می گردد.

مدل ساز ی 1:1 (Full scale model)
جهت بررسی طرح و اعلام نظر نهایی، معمولا احتیاج به حس واقعی از طرح با ابعاد واقعی آن بوده و لذا این مرحله، مهم ترین مرحله ی تصمیم گیری در روند یک پروژه است. مدل هایی با اندازه های 1:1 حاوی تمام جزئیات طرح و فرم و بافت و رنگ بوده، و اندازه و وضعیت قطعات الحاقی به آن می بایست کاملا دقیق باشد.

همچنین وجود مدل 1:1 همراه با جزئیات، برای کنترل ابعاد و استاندارد ها لازم است. در این مرحله نیمی از دو طراحی که ترسیم نواری آنها صورت گرفته بود بدون جزئیات دقیق (Rough) مدل سازی شدند و از طریق قرار دادن آینه طرح هابه صورت کامل دیده شده و مورد مقایسه قرار گرفته می شوند و نهایتا یک طرح برای مرحله بعد برگزیده خواهد شد. 

8. Design Freeze: در این مرحله تمامی موارد قبلی تایید و تثبیت می شود.
9. Mirroring: در این مرحله طرح قرینه شده و مرحله مدل سازی به پایان می رسد.

به زودی پس از پایان مدل سازی این موتور نمایشگاه و ورک شاپ جهت آشنایی دانشجویان با clay modeling برگزار خواهد شد که جزئیات مراحل کار در آن مراسم مورد بررسی قرار خواهد گرفت. خبر این مراسم از طریق سایت طراحی صنعتی ایرانی اعلام خواهد شد.