طراحی صنعتی ایرانی

من کارشناسیم طراحی صنعتی نبوده، من هم احساس کردم که بچه های غیر طراحی صنعتی زیاد شدن؛ اما با صحبت باهاشون به این نتیجه رسیدم که ورود ماها به عنوان آدم های شدیدا علاقه مند به حرفه طراحی، برای طراح های گذشته بد نیست.
اولا اطلاعات ما بچه های غیر طراحی صنعتی، در مورد رشته، به دلیل علاقه شخصی و پی گیری مطالب، خیلی تفاوتی با عموم دوستان طراحی صنعتی نداره، تقریبا نیمی از ماها هم یا با کاریکاتور کشیدن یا طراحی خودرو یا.... به فنون تصور 3بعدی، روی کاغذ آوردن ایده های ذهنی و ارائه طرح هامون تسلط نسبی پیدا کردیم.
دوما وجود پیش زمینه های مختلف بین بچه ها، به طراحان صنعتی هم کمک می کنه، چون دیدهای متفاوت رو می بینن، محیط واقعی تری رو تجربه می کنن و از محیط کارشناسی که طراحی صرف داشتن کمی فاصله می گیرن و سعی می کنن بر مبنای دانش و به کمک دوستانشون که به موضوعی علاقه دارن، طراحی کنن.
سوما بچه های طراحی صنعتی بعد از 8 تا 10 ترم تحصیل در مقطع کارشناسی، در مقطع ارشد اشتیاقشون به اندازه ما نیست. همین هفته گذشته با یکی از همدوره ای های خودمون در دانشگاه تهران صحبت می کردم، می گفت: "قبل از قبولی همه ی مسیری که برای گرفتن جزوه ها توی دانشگاه رو می رفتم و می اومدم رو قدم به قدم نفس می کشیدم و آرزو داشتم اینجا باشم." (که البته الان از اوضاع دانشگاه تهران هم راضی نبود با وجود انتظاری که داشت.) بعد با 2 تا از ورودی های جدید دانشگاه امیرکبیر صحبت کردم که با وجود شهرستان بودنشون، هم برای گیر آوردن جزوه ها چند بار به دانشگاه های طراحی صنعتی تهران سر زده بودن یا با بچه ها تماس مداوم داشتن، اطلاعاتشون هم در مورد رشته، دانشگاه ها و اساتید، برای من غیرمنتظره بود.
فکر نمی کنم اگر مصاحبه ای هم می بود و چهره های شناخته شده برای اساتید بی طرفانه بررسی می شدن، ماها از معیارهاشون کم می آوردیم. فکر کنم جای دیگری باید دنبال دلیل عدم قبولی خود بچه های طراحی صنعتی گشت، مثل سرفصل های ارائه شده در دوره کارشناسی و نحوه ارائه مطالب توسط اساتید، نحوه ارائه پروژه های دانشجویان و تصحیحات اساتید روی پروژه ها و تهیه، ترجمه، تنظیم، طبع و نشر مطالب جدید در شاخه های تخصصی طراحی صنعتی توسط اساتید و دانشجویان.
الان موفق ترین طراحان داخل بازار بچه های رتبه بالای طراحی صنعتی دانشگاه تهران نیستن، خیلی هاشون از کارشناسی های علم و صنعت و آزاد و هنرهای اسلامی تبریز اومدن و باید با دقت بررسی کرد که چه چیزی این وسط، لابلای آموزش ها کمه.

و البته پیدا کردن موضوعاتی که لابلای آموزش های این دانشگاه هایی که نام بردم بیشتر روش تأکید می شه.
و تقصیر رو هم گردن شرایط نندازید. شرایط جزء زمینه ای است که ما براش طراحی می کنیم، اگر گروهی به دلیل واقع گرایی در بازار بهتر جلو رفتن باید یاد بگیریم چطوری این واقع گرایی رو به نحوی درست و طراحی شده، در جو هنری طراحی صنعتی وارد کنیم.
در مورد تغییر جو هم امیدوارم با بررسی همه جانبه شرایط و در جهت بهبود کیفیت آموزش ها تصمیم گیری صورت بگیره و به صورت روندی بلند مدت، آمادگی و انعطافش پیش بیاد (چیزی که در مورد ورود بچه های غیر طراحی صنعتی پیش نیومده هنوز). با تصمیمات متعصبانه تابحال خیلی فرصت ها برای رشته طراحی صنعتی از دست رفته، امیدوارم از این پس اینطور نباشه.

ورود بچه های غیر طراحی صنعتی به عنوان آدم های شدیدا علاقه مند به حرفه طراحی، برای طراح های گذشته بد نیست!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! خوب بود خیلی خندیدیم
اولا اینکه بچه های که تب دیزاین دارن، از سال اول لیسانس تا سال آخر فوق و تا آخر عمرشون! همچنان مثل اول مشتاق و علاقه مند ادامه میدن و به جز عده معدودی که توی انتخاب رشته از همون سال اول اشتباه کردن، هرگز در افرادی که آگاهانه انتخاب کردن، دلزدگی دیده نمیشه.
دوماً پدیده ای که این وسط اتفاق میوفته رو میشه با نیازها و رفتارهای کودکی که روند رشد رو طی میکنه تعریف کرد، مثلاً در مراحل اولیه برای یاد دادن دانش به اون، از اسباب بازی های خاص و روشهای آموزشی-سرگرمی مناسب استفاده می کنن و وقتی که کودک بزرگ میشه و وارد مراحل جدیتری مثل دانشگاه و محیط اجرایی کار میشه دیگه مسلماً اون اشتیاق و بپر بپرهای کودکانه از شوق یادگیری یک مطلب به روش آموزشی-سرگرمی رو نداره. بلکه به دنبال جنبه های کاربردی تر و بسیار پیچیده تری از مباحث خواهد گشت. در رشته ما هم این پدیده طبیعی که مشاهده میکنید دلزدگی نیست که نیاز به دیدن افراد شدیداً علاقه مند !!! داشته باشه، در سال اول و دوم لیسانس همه دانشجوها اون اشتیاق شدید رو پشت سر میزارن و از سال سوم به بعد تا سال آخر فوق نیاز دارن که خیلی جدیتر به این قضیه فکر کنن، از این دوره به بعد هیجان تموم میشه و باید به دنبال مسائل اجرایی و کاربردی بود که متاسفانه در حال حاضر دوره ارشد با دوره کارشناسی نه تنها هیچ تفاوتی نداره حتی در مواردی شاهد کلاسهای ضعیفتر و بی ارتباط تری نسبت به نیاز طراحان در این برهه هستیم. ورود افراد غیر طراحی صنعتی با این روند رو به رشد، باعث میشه که جو و احساس سال اول و دوم لیسانس ایجاد بشه (گاهی در حد خاله بازی...) و اغلب جوری میشه که کلاسها هیچ مطلب جدیدی برای بچه های طراحی صنعتی نداره و یا اگر داره هیچ ارتباطی به اون نیازشون برای متخصص شدن نداره. البته ابداً روی صحبتم با اون دوستانی که کارشناسی غیر طراحی صنعتی، از اون دوره هایی که مصاحبه بود و سال های کمی بعد از اون، نبود که البته واقعاً به حق و شایسته وارد شدند.
سوماً طراحی صنعتی اونی نیست که توی کنکور از بچه ها میخوان، و توی کلاس های کنکور بهشون یاد میدن. واضحه که طراحی صنعتی که ما برای متخصص شدن نیاز داریم خیلی با اتفاقی که توی دانشگاه میوفته متفاوته. به گفته یکی از دانشجوهای پیشکسوت و خیلی محترم و بزرگوار طراحی صنعتی دانشگاهمون، کلاسهای طراحی صنعتی ما مثل کلاسهای آشپزیه که فقط توی تصور ما با چشمهای بسته بدون متریال و ابزار انجام میشه، استاد میاد میگه چشماتونو ببندین و تصور کنید که یک قابلمه داریم، حالا گوشت و پیاز رو بزارید توی قابلمه... و بعد این وسط دانشجویی چشمشوباز میکنه و نگران به استاد میگه، " استاد ما زیاد هم زدیم" و یا استاد به یکی از دانشجوها میگه "مال شما کمی شور شد..." !!!!!! به قول آقای حکیمی توی این قبری که داریم روش گریه میکنیم مرده نخوابیده، نه قبولی توی دوره ارشدی که گاهی کیفیت کمتری از لیسانس داره خوشحالی داره و نه فارغ التحصیلی از اون. درباره مورچه و کله پچشم حرف زدن و هی حرف زدن و همایش و نشست برگزار کردن هیچ فایده ای جز دور هم باشیم، خوش باشیم نداره. اینم بگم که من هم دانشجوی ارشد هستم و همچنان فکر میکنم بهترین انتخاب رو داشتم و هیچ وقت از علاقم به دیزاین کم نشده، ولی مطمئنم که دوره ارشد رو بهتره ورود طراحان به بازار کار دونست تا این دوره سوری که برای اخذ مدرک توی دانشگاه ها برگزار میشه. کلام آخر اینکه، به قول یکی از اساتید بزرگوارمون دانشجویی نوعی بیکاری موجهه.

من متوجه نشدم که حرف من دقیقا کجاش برای شما خنده دار بود که شما خندیدید. من نظر خودم رو جدی و محترمانه بیان کردم و شما می تونید بدون تمسخر نقد کنید و اگر پیشنهادی دارید ارائه بدید.
حرف هایی هم که زدم مشاهداتم در یک سال گذشته بود بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه تهران و بین دانشجویان قبولی امیرکبیر.
اگر صحبت های من رو بدون پیشداوری می خوندید و البته بدون تمسخر اولیه، متوجه می شدید که در جمله "سوما بچه های طراحی صنعتی بعد از 8 تا 10 ترم تحصیل در مقطع کارشناسی، در مقطع ارشد اشتیاقشون به اندازه ما نیست." نه صحبتی از دلزدگی از رشته شده در مورد دوستان طراحی صنعتی و نه نیاز بچه های طراحی صنعتی به علاقه شدید غیر طراحان. تنها یک مقایسه نسبی بود که از نظر خودم اشتیاق بیشتر غیر طراحان برای فعالیت در کنار کسانی که کارشناسی رو طراحی صنعتی خوندن، طبیعی هم هست.
در ضمن اگر مشکلی نیست بنویسید که مشاهدات شما در دوره ارشد مربوط به چه مدتی هست؟ باید قبولی دوره 89 یا قبل تر باشید درسته؟ من که در بین بچه های خودمون اشتیاق غیر طراح هارو بیش از طراحان دیدم و اصولا خودم هم زیاد بپر بپر نمی کنم و تفاوت اشتیاق به کار گروهی، تحقیق، ترجمه و یادگیری مطالب جدید رو می تونم با بپر بپر تشخیص بدم...
چند مورد از جنبه های کاربردی و پیچیده تری هم که می فرمایید اگر مثال بزنید ممنون می شم چون در بین دوستان خودم حداقل حس نکردم از مسئله ای عقبم، و بسیاری از فارغ التحصیلان طراحی صنعتی رو دیدم که به اندازه قبولی های غیر طراحی صنعتی اطلاعات ندارند و حتی برخی واژه ها براشون نا آشناست و این ضعف عموما از ضعفشون در استفاده از منابع انگلیسی ناشی می شه.
در دوره ارشد هم تا اونجایی که من اطلاع دارم، هدف برگزاری کلاس های بسیار پیشرفته نیست، بلکه هدف اصلی ارائه دروس روش تحقیق، نقد و چند رویکرده که در پروژه ها و به صورت جمع بندی شده در یک پایان نامه توسط خود دانشجو باید انجام و ارائه بشه و تخصص داشتن مربوط به هر فرده که در 2 یا 3 پروژه و در پایان نامه چه روندی رو با چه استانداردی طی کنه. در کلاس ها هم که مطلب جدید ارائه می شه من تابحال ندیدم دانشجویان با مدرک کارشناسی غیر طراحی صنعتی عقب تر باشن و 2-3 نفری که بین 10 - 12 نفر از کارشناسی های طراحی صنعتی پذیرش شدند مایه تغییر جو یا عقب افتادن کلاس بشن. در بسیاری موارد هم دیدم که دانشجویان مهندسی بسیار منضبط تر و مسئولانه تر از بچه های طراحی صنعتی برخورد می کنند و در مورد منشاء خاله بازی شدن کلاس ها باید بیشتر بررسی کنید.
در آخر استعاره اون فرد پیشکسوت رو قبول دارم و به همین علت هم هست که می گم ورود بچه های علاقه مند به حرفه طراحی با پیش زمینه های متفاوت، برای طراح های گذشته بد نیست. (در صحبت هام هم به چند مورد اشکال آموزش طراحی اشاره کردم اگر توجه کنید.)
و اضافه کنم که صحبت هاتون در مورد عدم کاهش اشتیاقتون و در ادامه صوری دانستن تحصیل در ارشد و بیکاری موجه دانستن دانشجویی، کمی من رو در مورد اصل بحث نگران می کنه. برای من هیچ یک از اینها صحت نداره، چون اولا تا زمان قبولی 3 سال کار کردم و در زمان قبولی کارم رو که حقوق خوبی هم داشت رها کردم تا تمام وقت تحصیل کنم و دوما دوره ارشد رو یک دوره کاملا مفید برای افرادی می دونم که خودشون بخوان در پروژه ها و مخصوصا پایان نامه کار آکادمیک، صحیح و بر مبنای دانش انجام بدهند.
امیدوارم شما هم در این راه موفق باشید.