گاهی خودروها در تصادفات آسیب جدی دیده و هزینه تعمیر آنها زیاد می شود. سپرها اگر در یک راستا و روی یک خط قرار بگیرند، می توانند این آسیب را کاهش دهند، زیرا در این هنگام، برخورد اولیه در هنگام تصادف، برخورد سپر به سپر خواهد بود. سپرهای خودروها باید طوری ساخته شوند تا بتوانند انرژی ناشی از تصادفات را جذب کرده و از خسارت دیدن ورق های فلزی، چراغ ها و دیگر قطعات گران قیمت خودرو جلوگیری کنند. سپرهای خودروهای سدان (Sedan) یا سواری دارای استانداردهای قابل قبول و معقولی هستند، اما خودروهای شاسی بلند یا SUV اینگونه نبوده و حتی برخی از آنها سپر هم ندارند. بنابراین عدم تطابق سپرها در هنگام تصادف افزایش یافته و هزینه های مربوط به تعمیر خودرو در تصادفات با سرعت پایین حالت صعودی پیدا کرده است. در تصادفات عدم تطابق ارتفاع سپر خودروها عامل مهمی در جراحات سرنشینان خودرو می باشد، مخصوصاً اگر یکی از آنها خودرو سواری و دیگری خودرو شاسی بلند باشد، این خسارات و جراحات آشکارتر خواهند بود.

یکی از موسسات بیمه بزرگراه های آمریکا تست های جدیدی روی چهار نوع خودرو انجام داده و نتایج آن را منتشر کرده است. این آزمایشات شامل برخورد سپرهای عقب هر خودرو با سپر جلویی خودروی دیگر (و بالعکس) با سرعتی حدود 16 کیلومتر بر ساعت بوده است و مشکلات ناشی از عدم تطابق سپرها را به خوبی نشان می دهد. تست های مذکور مربوط به برخورد سواری معمولی به خودرو شاسی بلند SUV و سپس خودرو شاسی بلند به سواری بود. در این تست چهار جفت خودرو مورد آزمایش قرار گرفتند، هر جفت شامل یک سواری معمولی و یک خودروی SUV متوسط از یک کارخانه خودروساز بود. چهار گروه مورد آزمایش به قرار زیر بودند: گروه اول فورد Taurus و Explorer؛ گروه دوم Dodge Stratus و Jeep Grand Cherokee هر دو از کارخانه دایملر کرایسلر؛ گروه سوم نیسان Altima و Murano و گروه چهارم ولوو S40 و XC90.

تست برخورد:
در هر جفت خودرو ذکر شده، خودروی اولی، یک سواری معمولی و خودروی دومی، یک خودرو شاسی بلند یا SUV است. تمام خودروها به غیر از Altima مدل سال 2004 بوده اند؛ Altima مدل سال 2005 است.

دلیل آنکه محصولات یک کارخانه در مقابل هم قرار داده شده اند، آن است که انتظار می رود خودروسازان حداقل در مورد تطابق سپرهای محصولات خودشان توجه لازم را داشته باشند. در تست برخورد، سواری با سرعت حدود 16 کیلومتر بر ساعت (mph10) به پشت خودروی SUV زوج خود که متوقف است، برخورد می کند. سپس جای خودروها عوض شده و خودروی SUV به پشت سواری برخورد می کند. نتایج حاصل از این برخوردها بسیار متنوع بوده و در مورد هر سری خودرو متفاوت است، از خسارت کلی 1250$ برای یک جفت خودرو گرفته تا خسارتی معادل 6000$ برای جفتی دیگر. در بعضی از حالات، خسارات ناشی از این برخورد نسبتاً آرام، نشتی جدی رادیاتور را نیز باعث شده است. اگر این تصادف در دنیای واقعی اتفاق بیافتد، رانندگان دیگر نمی توانند به مسیر خود ادامه دهند، چون اگر این کار را بکنند، خودرو جوش آورده و موتور خسارت جدی و دائمی می بیند. در نتیجه علاوه بر پرداخت هزینه های تعمیر، راننده باید با کمک یدک کش خودروی خود را به تعمیرگاه برساند که آن هم هزینه خاص خود را دارد. پوشش پلاستیکی سیستم سپر با پنهان کردن موقعیت میله های سپر، مشکل عدم تطابق سپرها را آشکار نمی کند. اما با برداشتن پوش شها، مشخص شد که میله های سپر بسیاری از خودروها در یک راستا نبوده و روی یک خط قرار نمی گیرند. مثلاً سپر خودروهای فورد در یک راستا قرار دارند و در هر دو تست چه برخورد سواری به SUV و چه برخورد SUV به سواری، کمترین هزینه تعمیر مربوط به محصولات فورد بود.

از روی نتایج تست و تصاویری که از میله های سپر خودروهای فورد گرفته شد، این نتیجه حاصل شد که سپر خودروهای سواری و SUV فورد تطابق دارند. این ویژگی مهم ترین دلیل خسارت کمتر این خودروها در مقایسه با سه جفت دیگر در تست برخورد سپر جلو به سپر عقب با سرعت 16Km/h است. سپرهای فورد بیشتر انرژی برخورد را جذب کرده و ورق های گران قیمت فلزی و قطعات دیگر را از آسیب جدی حفظ می کنند. هنگامی که Explorer به Taurus برخورد می کند، ابتدا در ظاهر هیچ خسارتی مشاهده نمی شود. در حقیقت، هر دو خسارت دیده اند، اما در زیر پوشش سپر پنهان بودند. در برخوردهای واقعی با سرعت 16 کیلومتر بر ساعت، چنین آسیب هایی شناسایی و مشاهده نشده و در نتیجه تعمیر هم نمی شوند. رانندگان باید حتما به تعمیرگاه بروند و بخواهند تا سیستم سپر باز شده و برای خسارت احتمالی کنترل شود. این موضوع اگر چه مشکلی برای ایمنی خودرو به وجود نمی آورد اما باعث بدتر شدن آسیب ایجاد شده در برخوردهای نسبتاً آهسته بعدی می شود. ولی سپر خودروهای ولوو در یک راستا نیستند و هنگامی که ولوو S40 به پشت ولوو XC90 برخورد می کند، سپر جلوی S40 به زیر خودروی شاسی بلند سر می خورد و درب موتور S40 جمع می شود. گلگیر جلوی آن نیز مچاله شده و چراغ های جلو نیز می شکنند. هزینه تعمیر این خودرو در مجموع $4984 خواهد بود.

سپرهای محصولات دایملر کرایسلر نیز تطابق ندارند، سپرهای Dodge Stratus و Jeep Grand Cherokee اصلا مطابقت ندارند و در هنگام برخورد، مدل SUV بر روی سپر Stratus کاملا سوار می شود و در آن سرعت نسبتاً کم، سپر Stratus را مچاله می کند. درب صندوق عقب و گلگیر عقب نیز کاملا آسیب می بینند. خسارت کلی به دو خودرو $6129 تخمین زده می شود؛ بیش از هر جفت خودروی دیگر. در محصولات نیسان سوار شدن سپری روی سپر دیگر را شاهد هستیم. نیسان Altima به زیر سپر Murano می رود و بعد از برخورد Altima به پشت Murano، سپرهای دو خودروی نیسان روی هم قرار می گیرند. خسارت وارده بر درب موتور، گلگیر و ساختارهای زیرین و همین طور سپر خودروی سواری به $ 4507 می رسد. لازم به ذکر است که این خسارت آنقدر شدید است که در شرایط واقعی مشابه، این خودرو دیگر قابل سوار شدن نیست و بهتر است که یک راست به فروشگاه خودروهای اوراقی برود.

الگوی آسیب:
تمام جفت خودروهای دیگری که بیش از سری خودروهای فورد خسارت دیده بودند، همگی از عدم تطابق سپرهایشان رنج می بردند. سپر برخی خودروها در تست کاملا روی هم قرار می گرفت. دقیقاً در زمانی که روی هم قرار گرفتن سپرها را داریم، بیشترین خسارت با بیشترین هزینه به راننده تحمیل می شود و معمولا راننده از تعمیر پرهزینه برخورد خودرو با سرعت Km/h 16 صرف نظر می کند. اکثر هزینه های تعمیر، به خاطر برخورد یک خودروی شاسی بلند سنگین به یک خودروی سواری سبک نیست، بلکه خود SUV ها هم آسیب می بینند. وقتی دو خودروی SUV بهم برخورد کنند، خسارات شدیدتر و پرهزینه تر نیز می شود.

یک تست جالب:
برخورد تویوتا RAV4 با RAV4 بدون سپر عقب: موسسه فوق تست برخورد دیگری با سرعت 16 کیلومتر بر ساعت نیز ترتیب داده است تا نشان دهد که مشکل تصادف فقط مربوط به برخورد بین خودروی سواری معمولی و شاسی بلند SUV نیست. در این تست، تویوتا RAV4 (یک خودروی SUV کوچک) از سپر جلو به پشت یک RAV4 دیگر می زند و خسارتی بیش از تست های قبلی ایجاد می شود. در هنگام برخورد، سپر عقب درگیر نمی شود چون این خودروی SUV اصلا سپر عقب ندارد! به جای آن RAV4 به تایر یدک که روی در عقب خودرو نصب شده، برخورد می کند. این نوع تصادف بیشترین خسارت را به هر دو خودرو وارد می کند. بیشترین آسیب مربوط به درب موتور خودروی عقبی ($4380) و درب عقب تویوتای جلویی ($3230) است.

قوانین حاکم:
در آمریکا قوانین استانداردی برای یکسان سازی سپر خودروهای سواری معمولی وجود دارد. ارتفاع سپر باید 16 تا 20 اینچ (حدوداً از 40 تا 50 سانتیمتر) بالاتر از سطح زمین باشد. در این شرایط سپرها همگی در یک راستا قرار می گیرند. وقتی دو خودرو با سرعت نسبتاً آهسته بهم برخورد می کنند، سپرها درگیر شده و انرژی تصادف را جذب می کنند. اما چنین قوانینی برای خودروهای شاسی بلند (SUV) و مینی ون (Mini Van) وجود ندارد و خودروسازان هر گونه که می خواهند عمل می کنند. خودروهای SUV می توانند سپر را در هر ارتفاعی قرار داده و یا اصلا سپر نداشته باشند. این موسسه پیشنهاد می دهد که قانون جدیدی نیز برای خودروهای این چنینی ارائه شود تا خودروسازان را وادار کند تا روی مسائل مربوط به تصادفات با سرعت نسبتاً کم کار کنند.

همیشه خودروی بزرگ تر بهتر نیست:
مطالعات انجام گرفته بر روی مجروحین تصادفات جاده ای و بزرگراه ها نشان می دهد که رانندگی با خودروهای شاسی بلند SUV از نظر شدت خسارات وارده، بهتر از مدل های کوچک تر و معمولی نیست و بر خلاف تصور عامه، خودروی بزرگ تر الزاماً بهتر و امن تر نیست. محققین به این نتیجه رسیده اند که علت اصلی جراحات در تصادفات، وارد شدن شیشه یا قطعات خودرو یا ورود خودروی دیگر به داخل اتاقک سرنشینان خودرو می باشد و این موارد هیچ ربطی به اندازه خودرو ندارد. می توان خودرویی طراحی کرد با اندازه کوچک تر و جرم کمتر، اما با اتاقک بسیار مستحکم و مواد جاذب انرژی که مانع از حجیم شدن بخش جلویی خودرو شوند. در هنگام تصادف، قسمت جلویی خودرو دو نقطه محکم دارد که در تصادفات واقعی ممکن است با دو نقطه محکم خودروی مقابل مطابقت نداشته باشد و بی نظمی استاتیکی به وجود آید. این در حالی است که در یک تصادف، بی نظمی دینامیکی نیز ایجاد می شود که عبارتست از بالاتر قرار گرفتن سیستم تعلیق یک خودرو نسبت به خودروی دیگر. اگر مومنتم (Momentum) یا اندازه حرکت آنی، عامل مهم در میزان جراحات است، پس خودروهای سبک تر خطرناک تر خواهند بود، اما اگر عامل عمده جراحات را ورود اشیاء خارجی به داخل اتاقک سرنشین بدانیم، باید به دنبال خودروهای سبک تر اما ایمن تر و مستحکم تر باشیم.

منبع انگلیسی:
http://green.autoblog.com/2010/12/02/iihs-small-car-bumpers-safety-compromised-by-size