پانصد سال تغییر چندانی در صنعت چاپ رخ نداد. اما حالا همه چیز به سرعت در حال تغییر است این امر به ویژه در عرصه بسته بندی که تکنولوژی های نوین، بازارهای جدید و رقابت در آن به پرسش های تازه دامن زده اند، بیشتر صدق می کند. چاپ بسته بندی در آینده در اختیار که خواهد بود و آنچه چاپ می شود، چه خواهد بود؟

بسته بندی یک بازار بزرگ چاپی است و برخلاف اکثر بخش های تجاری چاپ، به گونه ای یکنواخت سالیانه با رشدی معادل پنج درصد همراه بوده است. بنابراین جای شگفتی نیست که چاپ بسته بندی ناجی بالقوه سایر بخش های رقابت زده به شمار می آید و منطقه ای عاری از ریسک برای صنایع تبدیلی به شمار می آید. اما آیا بسته بندی راه آسان برون رفت برای چاپکاران تجاری است که عاجزانه در جست وجوی کار بیشتر با درآمد بالاتر هستند.

بازار بزرگ
بازار بسته بندی، بازاری بزرگ است و آنقدر بزرگ که هنوز اکثر سازمان های پژوهشی، خصوصی و دولت های سراسر جهان بر سر حجم آن توافق ندارند. تفاوت برآوردها تا پنجاه درصد است (!) و علت امر نیز این است که در واقع بر سر محصولاتی که می توانند بسته بندی به حساب آیند، اتفاق نظر و وحدت رویه وجود ندارد. اما طبق نظر پایرا، این شرکت بین المللی بزرگ پژوهشی که به تازگی نیز یکی از بزرگ ترین پژوهش های موجود در عرصه بسته بندی را ارائه کرد، بازار جهانی بسته بندی بدون در نظر گرفتن لیبل چیزی حدود 477 میلیارد دلار در سال 2005 بوده است (برآورد بازار جهانی لیبل به دلیل اینکه به جای پول به میزان متر مربع تبدیلی، استوار است، دشوار می باشد. اما به هر حال میانگین این بازار را می توان تا حدود 70 میلیارد دلار به حساب آورد.)

رشد بسته بندی
بله. بسته بندی در حال رشد هم هست. از سال 2004 به بعد رشد سالیانه جهانی این صنعت 3/4درصد بوده است و این پیش بینی وجود دارد که تا سال 2011 به 5 درصد برسد. اما همه اینها بالاخره معدل هستند و مناطق جغرافیایی خاص نظیر چین، هند و بخش هایی از شرق اروپا از این میزان حتی تا سقفی فراتر از 100درصد خواهند رفت. و البته اینها خبرهای مهمی برای چاپکاران تشنه رشد به حساب می آید چرا که بسته بندی و صنایع تبدیلی در کل وابسته به چاپ هستند. رشد بسته بندی سریع بوده و سریع هم خواهد ماند و این سرعت برابر با نیازهای فزاینده خدمات چاپی است. 15میلیارد دلار در سال نگاهی به چاپ برای بازار بسته بندی در سطح جهانی حکایت از این موارد دارد. در سال 2005 ارزش چاپ بسته بندی در سطح جهانی 216 میلیارد دلار بود. پیش بینی های موجود درباره این بازار تا سال 2011 این است که ارزش آن به 291 میلیارد دلار برسد که در واقع یک میزان 5 درصدی است و باز در این زمینه، لیبل ها لحاظ نشده اند و اگر آن را در این ارزیابی ها لحاظ کنیم، بازار چاپ بسته بندی در سطح جهانی احتمالا به ارزشی حدود 300 میلیارد دلار در سال جاری خواهد رسید و برای سال بعدی نیز 15 میلیارد دلار خواهد بود و این خبر خوبی است.

اما خبر بد این است که این میلیاردها را هر کسی نمی تواند به چنگ آورد. چاپ یکی از پررقابت ترین تجارت هایی است که می توان به آن ورود کرد.

اول از همه باید گفت که این ارقام خوب مربوط به رشد در اروپا و امریکا پدیدار نخواهد شد. بازار اروپا علی رغم بزرگیش، یکی از کندترین بازارهای بسته بندی در جهان طی چند دهه آینده خواهد بود! صنایع تبدیلی در اروپا برای حفظ سهم خود از بازار باید به طرز شدیدی تلاش کند. بنابراین فرصت های واقعی رشد در مناطق دیگری پدیدار خواهد شد و این مکان ها جایی جز مناطقی که از تولید ملی ناخالص سریع برخوردارند، نخواهد بود. و برای اینکه از حجم واقعی اتفاق مطلع باشید باید در آن مناطق حضور یابید. اما از جهت دیگر برای حضور در بازارهای تخصصی که به شدت از رشد بالقوه برخوردارند، باید در اروپا و آمریکا باشید.

مصرف بسته بندی دقیقا با سرانه تولید ناخالص ملی در ارتباط است و نقش بازارهای رو به ظهور در اقتصاد جهانی با گام های بلند ایفا خواهد شد. طبق برآورد اکونومیست برونداد کل اقتصادهای رو به ظهور، بیش از نیمی از کل تولید ناخالص ملی جهان خواهد بود و از دیگر سو، طبق برآورد بانک جهانی در دهه گذشته تنها در چین سرانه تولید ناخالص ملی سه برابر شده است.

منابع متعدد پیش بینی می کنند که تولید ناخالص ملی در بخش هایی از هند طی 10 تا 15 سال آینده به طرز خیره کننده ای رشد خواهد داشت. ورود به بازاری که در آن برای به دست آوردن سهم، یک جنگ تمام عیار برپاست، شجاعت، درایت، دانش و سرمایه می خواهد، اما وظیفه ای محال نیست. اگر نخواهید از صفر شروع کنید واسیر تکنولوژی نامناسب و غیرقابل انعطاف نباشید، تکنولوژی مناسب قابلیت ورود به بازار جهانی بسته بندی را دارد، قابلیت ورود به بازاری که در حال تجربه تغییرات شتابنده تکنولوژیک است.

البته از نظر فکری باید کارتان را از صفر آغاز کنید. یا به عبارت بهتر باید شروع دوباره ا ی داشته باشید هیچ چیز شبیه گذشته نخواهد بود و اتفاقا همان چیزی است که باید به آن عادت کنید.

هزینه های سرمایه گذاری در مسیر تعقیب خریداران بسته بندی در اطراف و اکناف جهان بحث ابعاد را در میان دست اندرکاران چاپ و صنایع تبدیلی مطرح خواهد ساخت. فراموش نکنید که سرمایه گذاری در زمینه تکنولوژی های چاپی و صنایع تبدیلی، زنجیره ای از واکنش های مالی را به وجود می آورد، چرا که روند نیل به سوی فرمت های بزرگ چاپی در فعالیت های چاپ و پس از چاپ مشهود است و این امر به نیاز فوری به تکنولوژی های مناسب فرصت بزرگ دامن می زند. به عنوان مثال ماشین چاپ بزرگ به دایکات بزرگ نیاز دارد. انتظار بروز بازیگران رقیب و حتی غیرقابل انتظار را در بین دست اندرکاران صنایع تبدیلی در عرصه جهانی داشته باشید. آنها ظهور می کنند چون قدرت سرمایه گذاری لازم را دارند و علاوه بر این می توانند مواد خام را به گونه امن و بلندمدت وارد بازار کنند. اما دلیل اصلی تر ورود آنها به بازار جهانی بسته بندی، قدرت بصیرت آنها در انطباق سریع با تکنولوژی های نوین مطرح در صنایع تبدیلی است که پتانسیل نهفته بسیار بالایی دارند.

اما بالاتر از همه، این قدرت برندهای بین المللی است که تقریبا هر حرکتی را کم و بیش به چاپکاران دیکته می کند، حتی اگر این امر به معنی تولید تجهیزات تبدیلی برای چاپکاران باشد و یا تغییر دانش آنها در کمترین زمان ممکن.

با مشتری حرکت کن، سریع!
برای موفقیت در عرصه چاپ بسته بندی باید با سرعت مشتری حرکت کرد و در نظر داشت که مشتریان با سرعت نور حرکت می کنند! این حرکت شما، علاوه بر این هم معنی تکنولوژیک دارد و هم معنی جغرافیایی.

این کافی نیست که چاپ بسته بندی شما با امکانات کلاسیک تولیدی تان دنبال شود. اگر می خواهید در عرصه چاپ بسته بندی موفق باشید باید در شبکه ای از همکاران، خریداران و مالکان به گونه ای همگرایانه حرکت کنید. شما باید از جنبه آنلاین کاملا انعطاف پذیر باشید. این مقوله باید در تحویل درست و به موقع سفارشات، در مقوله مدیریت خدمات توزیع محصولات که نامتان را در قالب مطرح می کند، هم قابل اجرا باشد. مالکان برندهای بزرگ ترجیح می دهند شما برایشان راه حل بیافزایید نه این که آنها را درگیر شغل خودتان کنید. این نوع برخورد به طور معمول روند خطوط تولیدی چاپخانه را تغییر می دهد و حتی بر نوع استخدام پرسنل تأثیر می گذارد و حتی می توان گفت داشتن یک فرد ماهر در عرصه تجارت، مهم تر از مهارت های چاپی است. با همه تفاصیل، شما باز هم به کار چاپ خواهید پرداخت و تنها مساله این است که شما به تدریج سهم کوچک تری از گردش مالی تان را به جریان می اندازید و خطوط تولید شما به واحدهای تبدیلی پیچیده تری تغییر می کند که به گونه ای مستقل تر کار می کنند، سفارشات را از مشتریان به صورت آنلاین می گیرند و برنامه های تولیدی خودتنظیم دارند. همه این امور در صورتی متحقق می شود که شما مبتکرانه تر، قابل انکارتر، کیفی تر و مقرون به صرفه تر از رقبایتان عمل کنید. در چنین شرایطی می توانید روز به روز میزان رقابت همه جانبه تان را اندازه بگیرید. به این ترتیب شما در فهرست عرضه کنندگان در جایگاهی همیشه سبز قرار خواهید داشت.

در اروپا جواب دارد یا پرسش آفرین است؟ بسیاری از راه حل هایی که می توانید از آنها متنفع شوید در در اروپای 2008 که بزرگ ترین نمایشگاه جهانی صنایع چاپ است، وجود دارد. در اروپا در مقایسه با اینترپک، در ارائه تکنولوژی های جدید چاپ بسته بندی، بهتر است. به در اروپا بروید تا به هر آنچه که فرآوری بهتری در اختیارتان می گذارد، دست یابید. این امر مستلزم داشتن نگاه دقیق به تولیدکنندگان پیشتاز افست ورقی است. نکته مهم در اینجا این است که سایز ورق ها تا حدود 3 متر مربع رسیده است و این می تواند فرصت آفرین باشد. از سیستم های اتوماتیک تعویض زینک استفاده کنید تا هم رنگ های ویژه داشته باشید و هم به راه حل های بهتری در صنایع تبدیلی دست یابید. استفاده از چاپ استاندارد در فرم های گوناگون برای چاپ بسته بندی یک "باید" است که پیوستگی جامع رنگ را تضمین می کند. رنگ در بسته بندی یک برند است.

در نظر داشته باشید که تکنولوژی چاپ دیجیتال چگونه به طرز چشمگیری بر سرعت افزوده و ظرفیت و کیفیت چاپ را بالا برده است. در عین حال فراموش نکنید که نگاه دقیق تری هم به تولیدکنندگان ماشین های افست و فلکسو داشته باشید تا ببینید چطور توانسته اند به چاپ های کم تیراژ جنبه اقتصادی بدهند. کارهای آنها شگفت زده تان خواهد کرد.

سیستم های تبادل داده ها که امکان JDF داشتند، حالا می توانند ماشین چاپ شما را به جهان متصل کنند. آنها را هم زیر نظر بگیرید تا ببینید چطور امکان قبول یا رد سفارش را از سراسر جهان به شمار می دهند و این کار را 24 ساعته عملیاتی می کنند. در ضمن به دنبال ابزارهایی باشید که محاسبات مربوط به شغل تان را به طرزی کاملا دقیق صورت می دهند. این ابزارها به شما می گویند که چه کارهایی منجر به سود و کدام کارتان باعث ضرر می شود.

کاستن از ضایعات- صرفه جویی در پول
تکنولوژی های کاستن از هزینه ها، بخش مهمی از در اروپا 2008 را تشکیل می دهند. چندین پژوهش تازه نشان داده است که چاپکاران پول هایشان را هدر می دهند! حجم ضایعات در بسیاری از چاپخانه های افست به مرز 5 تا 7 درصد رسیده است که فی نفسه بیانگر تفاوت سودآوری و ضرردهی بین اکثر چاپکاران است. چنین سطحی از ضایعات در هیچ صنعتی قابل پذیرش نیست. تعقیب جدی تکنولوژی هایی که از ضایعات به طرز چشمگیری می کاهند، یک اقدام منطقی است. وقتی عملیات تولیدی کوتاه و عملیات آماده سازی نیز کوتاه تر می شود، خطر بروز ضایعات برای چاپکارانی که نمی توانند این فرایندها را به گونه ای درست انجام دهند، بیشتر می شود. علی القاعده داشتن باطله و ضایعات برای کارهایی که ظرف چند ثانیه آماده می شود پذیرفتنی نیست.

تکنولوژی ماشین های چاپ هیبرید شاید نویدبخش ترین راه ارتقای بهره وری در چاپخانه ها باشد، آنها امکان کارهای پیچیده تر را در یک زمان فراهم می سازند. ماشین های هیبرید امروزی می توانند دو شیوه چاپ را ترکیب کنند و در عین حال می توان شاهد کار ماشین های هیبرید با طیفی از ایستگاه های چاپی بود. آنها می توانند به عنوان مثال مزایای افست، اسکرین، فلکسوگرافی، گراور و سایر تکنولوژ ی ها را با کیفیت عالی اینک جت داشته باشند. تکنولوژی خشک کن آنها نیز موثرتر است.

اما اینها همه شاید آغاز داستان ماشین های هیبرید باشد. ماشین های آینده چاپ بسته بندی -که بهتر است آنها را واحدهای تبدیلی بسته بندی پیوسته بنامیم می توانند بر اساس تقاضا به چاپ سطوح چاپ پذیر مختلف بپردازند. آنها می توانند همه چیز را از مقوای ضخیم تا فیلم های نازک پلاستیکی یا فویل های فلزی چاپ کنند، آنها می توانند لمینیت کنند، لاک بزنند و طلاکوبی سرد و گرم انجام دهند، برجسته سازی کنند، می توانند دایکات کنند، می توانند خط زنی کنند، تازنی کنند و بسته چسب زنی و نهایی کنند و حتی در دسته های منطبق با سفارش ارسال کنند. حتی برخی از تحلیلگران بر این باورند که ماشین های هیبرید در آینده قادر خواهند بود محصولات غیرغذایی را پر کنند و درزبندی کنند. زیبایی کار ماشین های هیبرید در این است که اجازه نهایت فرآوری و نهایت انعطاف را همزمان می دهند.

تکنولوژی موتورهای خودتنظیم مستقیم و روش های کنترل کیفیت آنلاین می توانند تقریبا اکثر کارها را بدون اتلاف وقت به انجام برسانند و قادرند جوابگوی تحویل درست و به موقع باشند.

استفاده از چنین تکنولوژی هایی باعث کاستن از پدیده تعویض ماشین ها شده و هم زمان کار مفید را افزایش می دهد.
اولین متفاوت باش اما برای اینکه واقعا در بسته بندی موفق شوید، باید مدام به فکر طرح های تازه باشید و سعی کنید جزو نخستین افرادی باشید که خود را با شرایط تازه انطباق می دهند و تکنولوژی های نوین را درک می کنند. تکنولوژی های جدید می توانند مثل موشک در جهان بسته بندی شلیک شوند! در جهانی که واقعا تشنه نوآوری و راه حل است. تکنولوژی های جدید می توانند به ساخت ماشین با توجه به نیاز چاپکار میدان دهند.

اما مهم ترین نکته این است که شما باید از طریق تجهیزات موجود به ارزش افزوده بالاتر برسید. شما غالبا بارکد چاپ می کنید، چرا نمی خواهید شیوه چاپ سایر کدها را هم فرا بگیرید، مثلا کدهای مخفی امنیتی، کدهای ماتریس و سایر حامل های دوبعدی داده ها را که می توانند ارزش افزوده بیاورند، تجربه کنید.

چرا نمی خواهید جذابیت های ترام گذاری های دوگانه، چاپ بریل و سایر کدها و مرکب های ویژه دیگر را تجربه کنید؟ مرکب هایی که می توانند علیه جعل عمل کنند.

چاپ الکترونیک همه چیز را تغییر می دهد مرحله بعدی، چاپ الکترونیک است. دنیای بسته بندی به زودی وارد مرحله اقلام دارای RFID می شود. طبق برآوردهای IDTECHEX تا سال 2015 حدود 400 میلیارد لیبل RFID برای کالاهای مصرفی تولید خواهد شد که ارزش بازار جهانی آن معادل 25 میلیارد دلار خواهد بود. در واقع لیبل های RFID در آینده نزدیک بر روی اکثر کالاها در سوپرمارکت ها نصب خواهد شد. اقلام دارای RFID ازهزینه های دارندگان برندها خواهند کاست و کار کنترل محصولات موجود را سریع تر خواهند کرد.

تریلیاردها تگ در همه جا به کار گرفته خواهد شد و در واقع هر کالایی بر روی خود آنتن خواهد داشت که یا بر روی بسته لمینیت شده و یا با جوهرهای هادی بر روی بسته چاپ شده است. استفاده از تکنیک موسوم به مایکرو اینک جت هم برای کاربرد مدارهای RFID رایج خواهد شد.

کدهای پنهان چاپی موجود بر روی محصولات می توانند قیمت ها را بر مبنای زمان، هوا و درخواست تغییر دهند و اینها فقط آغازی بر عصر جدید بسته بندی است. حتی اسکرین های چاپی قابل انعطاف می توانند نحوه استفاده از محصول را به صورت فیلم نمایش دهند و حتی تبلیغات را به همراه صدا به نمایش درآورند. قابلیت ردیابی، شناسایی و ضد جعل بودن نیز می تواند جزو ارمغان های تکنولوژی های جدید برای دست اندرکاران چاپ و بسته بندی باشد.

نویسنده: هانس ویدن
مترجم: دکتر یونس شکرخواه
لینک منبع