عنوان: مبانی طراحی در منظرشهری بیرجند
مؤلف: حسام اشرفی فرد
ناشر: انتشارات چهاردرخت
سال انتشار:1397
شابک: 5-09-6105-622-978

فهرست کتاب:
پیشگفتار
مقدمه
بخش یک
فصل1) موقعیت جغرافیایی و تاریخی بیرجند
فصل2) شاخص طبیعی
فصل3) شاخص انسانی
فصل4) بافت تاریخی بیرجند
بخش دو
فصل1) بنیان ها و مفاهیم
فصل2) سیما و منظر شهر بیرجند
فصل3) بازار بیرجند
فصل4) مبلمان شهری
فصل 5) طراحی فراگیر
فصل6) وندالیسم
فصل7) سمانتیک شهری
فصل8) پدافند غیرعامل
فصل9) طراحی محیطی جرم ستیز

مقدمه ی کتاب
منظر یک شهر مجموعه ای از عوامل طبیعی و مصنوعی می باشد که ویژگی های اقلیمی و طبیعی، اقتصادی اجتماعی و فرهنگی شهر در شکل گیری آن تأثیر گذار است. منظر شهر حاصل دریافت و درک عناصر قابل رؤیت و یا غیر قابل رؤیت (مانند صدا و بو) و مظاهر گوناگون شهر از طریق حواس انسان و در مقیاس های مختلف است. موضوع منظر شهری به عنوان موضوعی میان رشته ای از وسعت زیادی برخوردار است و مقو له های متعددی را در بر می گیرد. منظر شهری بازتابی از پیشینه، تاریخ و فرهنگ یک شهر و ساکنانش است که به نوعی به وجود آورنده هویت شهری می باشد و به طور مستقیم در حوزه اجتماعی شهر و مسائل آن تأثیرگذار است.

شهر بیرجند دارای بافت تاریخی زیبا و ارزشمندی است و اگر بگوییم وجود تپه های خاکی در این بافت زیبایی های آن را از برخی از شهر های تاریخی ایران مانند یزد بیشتر کرده است، سخن گزافی نگفته ایم. متأسفانه به جای مرمت و بازسازی اصولی این بافت تاریخی، تحولات و تغییرات غیرهوشمندانه، ظاهر آن را به کلی دگرگون ساخته به طوری که هماهنگی و وحدت فضایی آن خدشه دار شده است. معماری جدید ساختمان های شهر نیز بدون توجه به پیشینه ی تاریخی منطقه، با بی نظمی، سردرگمی و تقلید های غیر آگاهانه در حال گسترش است و بیرجند را به شهری با هویت فراموش شده تبدیل کرده است.

از آنجا که قبل از ورود و پرداختن به موضوع اصلی، باید فرهنگ، تاریخ، آداب و رسوم و سنت های منطقه مورد بررسی قرار گیرند و شهر بیرجند نیز از پیشینه ی تاریخی و فرهنگی بالایی برخوردار است، در بخش یک کتاب حاضر، سعی شده است این بنیان های مهم مورد مطالعه قرار گیرند تا با شناخت بیشتر به مباحث تخصصی، سازنده و تأثیرگذار در منظر شهری که در بخش دو ارائه شده اند، ورود پیدا کرد. در ابتدای بخش دو، مفاهیم پایه در زمینه های مرتبط و با نگاه آماده سازی مخاطب برای مباحث تخصصی ارائه شده اند.

در این کتاب از عکس های متعددی استفاده شده است که متعلق به آرشیو شخصی نگارنده می باشند و مأخذ سایر عکس ها مشخص شده اند. بدیهی است وجود عکس برای فهم بهتر مطالب در کنار نوشتار و متن لازم به نظر می رسد.

نگارنده سعی برآن داشته که در این راستا، مباحث تأثیر گذار متعددی بر منظر شهری را در قالب فصل های مختلف مورد بررسی قرار دهد، با این امید که در آینده، این مباحث در پژوهش های تخصصی تر مورد مطالعه قرار گیرند و ارائه شوند.