بدون شک خودروی ب ام و سری هفت جنجالی ترین و خبرساز ترین خودروی کمپانی "ب ام و" در چند سال اخیر بوده است. نسل جدید خودروی ب ام و (که البته اکنون باید آن را نسل قبلی نامید) در ابتدای هزاره سوم معرفی و به بازار عرضه شد، آغاز گر یک انقلاب در بخش طراحی خودرو در کمپانی ب. ام. و بود. خودرویی که با انتصاب "کریس بنگل" بزرگ به سمت مدیریت بخش طراحی کمپانی ب. ام. و طراحی ساخته شد.

اما این خودروی تازه از راه رسیده و متفاوت، نه تنها زیبا نبود، نه تنها ب. ام. و نبود، بلکه در مواردی از بخش ها، نیز خودرویی زشت محسوب می شد! شاید وحشتناک ترین قسمت خودرو نمای جلویی خودرو و چراغ های بی هویت آن بود. نمای عقب خودرو نیز اگر چه بسیار جسورانه طراحی شده بود اما هیچ گونه جذابیت خاصی را در بر نداشت. نوارهای باریک چراغ ترمز در پشت در صندوق عقب به خودرو حالتی میب خشید که گویی این خودرو هنوز در مراحل طراحی به سر می برد و هنوز طراحی و ساخت آن به پایان نرسیده است!

و این گونه شد که در آن زمان سر و صدای بسیاری از طرفداران متعصب "ب. ام. و" در آمد. البته در این میان اصلا لازم نبود که شما نیز جز طرفداران متعصب "ب. ام. و" باشید تا سر و صدای شما نیز در آید؛ بلکه کافی بود که شما فقط دیگر محصولات وقت کمپانی را دیده باشید تا از این طرح نا امید کننده و البته از تیم جدید طراحی کمپانی حسابی مایوس شوید!

اما این آغاز ماجرا بود و کریس بنگل آبدیده تر از این حرف ها! بلافاصله مدیر بخش طراحی "ب.ام.و" از تمامی مشتریان و طرفداران این کمپانی معذرت خواهی کرده و تمامی گناهان را به گردن می گیرد و قول می دهد که هر طور شده این شکست را جبران کند.

تیم طراحی کمپانی این بار با انگیزه و انرژی بیشتری راه انقلاب رخ داده را می پیمایند و معتقدند که این شکست، به معنای نتیجه ندادن انقلاب مذکور نیست و تقریبا پس از مدت کوتاهی از این شکست کمپانی "ب. ام. و" مدل عجیب و غریب و منحصر به فرد سری 6 را معرفی کرد که این باراین مدل تحسین همگان را برانگیخت. حتی طرفداران دو آتشه این کمپانی که به این راحتی ها چنین طرح های را - که تا کنون در دنیای رئال ندیده بودند - نمی توانستند هضم کنند نیز از این طرح ب. ام. و به وجد آمدند. زمانی یک نقاش احساس بالاترین لذت ها را تجربه می کند که اثری که خلق کرده است توسط دیگران تحسین شود. اما این بار، این اثرخلق شده نه تنها توسط دیگران تحسین شد، بلکه توسط دیگر نقاشان نیز تحسین شد! و اینجا بود که نتایج شیرین انقلاب کمپانی ب. ام. و نمایان شد.

اما مسئولان "ب.ام. و" که هنوز زیر فشار طرفداران و منتقدان صنعت خودرو هستند دنبال راهکاری مناسب برای رهایی از این فشارها بودند و سرانجام تصمیمی می گیرند که جهان اتومبیل سازی کمتر به خود دیده بود! آنها تصمیم میگیرند که هریک از مالکان خودروهای سری هفت این کمپانی که مایل باشد خودروی خود را پس بدهد و خودروی جدید سری 6 تحویل بگیرند! به عنوان مثال در آمریکا کمپانی از کسانی که مایل بودند خودروی 745 خودرا تعویض نمایند فقط 5000 دلار بابت دو سال استفاده از خودرو از 75000دلار هزینه خرید خودرو کسر می کرد که چنین رقمی برای بازار آمریکا که افت قیمت ها بسیار بالاتر از اینهاست، فوق العاده بود. اما هنوز شکست پروژه سری هفت از یادها نرفه است و مسئولان کمپانی باید فکری نیز به حال آن کنند.

این بار مسئولان کمپانی دست به کار پرخرج تری زدند و پس از مدت کوتاهی از معرفی این نسل، مدل FACELIFT (بهینه سازی شده) سری هفت را به جهانیان معرفی کردند.

اصولا در دنیای اتومبیل؛ مدل فیس لیفت را نباید خودرویی دگرگون شده از لحاظ طراحی به حساب آورد؛ زیرا که در بهسازی هر نسل بیشتر نقاط فنی و نواقص مطرح است تا طراحی و مباحث زیبا شناسی خودرو. دلیل این کار هم بسیار روشن و ساده است و آن هزینه هنگفت طراحی خارجی یک مدل جدید و یا حتی قسمت های جدید است. همواره قسمت دیزاین یک محصول پرهزینه ترین و البته محرمانه ترین بخش ساخت یک محصول است. اما کمپانی معظم ب. ام. و این هزینه را به جان خرید و طرفداران خود را با خودرویی تقریبا دگرگون شده مواجه کرد و معنای واقعی مشتری مداری را به جهان آموخت. (و بار دیگر اندوه و حسرتی بر دل مصرف کننده کشورهایی چون ایران گذاشت که بزرگ ترین خودروسازش که همزمان بزرگ ترین خودروساز خاورمیانه نیز محسوب می شود (البته از لحاظ کمی!) همچنان بس از گذشت سال ها و دهه ها محصولات بازمانده از قرن آهن و فولاد را با یک جراحی پلاستیک جزئی و البته ناشیانه با نام محصول جدید به دست مشتری می دهد.)

اما در مدل جدید و بهسازی شده سری هفت که دقیقا در اواسط دهه آغازین قرن 21 به بازار عرضه شد نشانه هایی از ب. ام. و بودن در کالبد خودرو به چشم می خورد. اما قسمت عقب خودرو که شاهد بیشترین تغییرات بود بازهم یک ب. ام.و اصیل نبود و با داشتن چراغ هایی نامتعارف و بزرگ و سپر عضلانی احساس تماشای یک خودروی آمریکایی را به بیننده القا می کرد. به هر حال این خودرو توانست بسیاری از آب رفته را به جوی برگرداند.

البته بد نیست در اینجا اشاره شود که علی رغم تمامی انتقادها و گهگاه ناملایمتی هایی که به بخش طراحی این خودرو می شد (و هنوز هم می شود) این خودرو دارای کلکسیونی از پیشرفته ترین امکانات رفاهی و ایمنی بود که توضیح هر یک، خود مقاله ای جدا می طلبد.

و اما مدل جدید و به کل دگرگون شده "ب.ام.و" سری هفت:
به طور قطع واکنش بیننده در نخستین نگاه عجیب و غیر قابل پیش بینی خواهد بود. اگر بتوان اسم این واکنش را شوکه شدن نگذاشت، بی شک متعجب شدن می توان گذاشت! اما نه به خاطر دیدن خودروئی متفاوت، بلکه بازهم به خاطر دیدن ب.ام.و ای متفاوت!

کلیات طرح خارجی مدل 2009 سری هفت مانند سری 6 ب.ام.و و یا کلاس CLS بنز، آنچنان متفاوت و نا متعارف نیست که بیننده با نخستین نگاه و گاه با تماشای چند دقیقه ای و حتی با عادت به طرح آن، در دیداری دوباره باز هم بهت زده شود!

اما برای بیننده کمی باورش سخت است که با یک ب.ام.و روبروست حتی سخت تر از روبرو شدن با نسل قبلی ب.ام.و سری هفت، زیرا که این بار بیننده باید به خود بقبولاند که با یک خودروی آلمانی روبروست سپس قبول کند که این خودرو یک ب.ام.و است!

خودرو در بخش های مختلف دارای ملیت های مختلفی است. و این مسئله بر زیبایی غیر قابل انکار خودرو اثر منفی می گذارد.

اما اکنون از جهت دیگری به ماجرا می نگریم؛ فرض میکنیم که آرم برند شرکت ب.ام.و را از خودرو برداشته و آرم یک شرکت ایتالیایی را به خودرو نصب کنیم. این بار اگر از جلو پنجره همیشگی و دو تکه ب.ام.و چشم پوشی کنیم، خیلی راحت طرح را خواهیم پذیرفت و شاید بارها و بارها طراحان این اثر را تحسین کنیم. این گفته در مورد نصب آرم خودروسازانی چون لکسوس و اینتیفینیتی که اصلا خودروسازانی آمریکایی - آسیایی هستند نیز صدق خواهد کرد.

به هر حال اکنون چه بخواهیم و چه نخواهیم باید بپذیریم که خودروی مورد بحث ما یک ب.ام.و است و باید به آن از منظر ب.ام.و بودنش نگاه کنیم.

طرح کلی خودرو به خصوص در قسمت های جلویی خودرو شباهت خاصی به خودرو "مزراتی کواتروپورته" دارد و این نکته ای است که از دید علاقه مندان پنهان نخواهد ماند.

استایل کلی جلو پنجره خودرو مانند تمامی خودروهای هم خانواده اش، 2 تکه و با همان چهره آشنای قدیمی است، اما کمی پف کرده تر که به خودرو چهره ای خشمگین میب خشد. طرح چراغ های جلو مانند محصولات ارزان تر و ساده تر ب.ام.و طرحی ساده و قابل قبول دارد و از پیچیدگی خاصی که در مجموعه چراغ های سری 5 و یا سری ایکس کمپانی مشاهده می شود خبری نیست. به هر حال کمی ساده اندیشی نزد طراحان در حین طراحی قسمت جلوی خودرو دیده می شود.

و اما قسمت عقب خودروکه گویی طراحان با نیم نگاهی به سری M اینتیفیتی خودرو را طراحی کرده اند! هرچند این تفکر در مورد طراحان بزرگ و صاحب سبک کمپانی ب.ام.و عملا غیر قابل قبول و غیر قابل باور به نظر می رسد، اما در این میان سوالی که در ذهن علاقه مندان بی پاسخ می ماند دلیل این همه شباهت بین این دو خودرو با کلاس ها و ملیت ها و البته با قیمت هایی متفاوت است. طرح چراغ های عقب نسل جدید سری هفت به طرز زیرکانه ای از مدل جدید و زیبای ب.ام.و ایکس 6 کپی برداری شده است. مدلی که هنوز امتحان خود را در بازار های جهانی پس نداده است. اما تحسین اکثر نویسندگان و منتقدان صنعت خودرو در اروپا و آمریکا را حداقل در بخش طراحی در پی داشته است و سپر بزرگ و عضلانی عقب نسل جدید سری هفت که شاید "ب.ام.و" ای ترین قسمت این خودرو باشد.

اما تنها نکته منفی موجود در بخش طراحی قسمت عقب خودرو این است که هنگامی که مستقیما و بی هیچ زاویه ای از کنارین به این خودرو نگاه می کنید این احساس به شما دست می دهد که گویی خودروی مقابل یک خودروی هاچ بک است نه یک سدان که در این میان ارتفاع نامعقول و بیش از حد قسمت بالایی در صندوق عقب از زمین در به وجود آمدن این احساس بیشترین تأثیر را دارد.

و اما قسمت های کناری خودرو که نسبت به نسل قبلی اش شاهد کمترین تغییرات بوده است. مهم ترین تغییرات به وجود آمده در این بخش انتقال خط و برجستگی کناری خودرو از زیر دستگیره درها در نسل قبلی (که در مدل نخستین نیز در زیر دستگیره ها بود) به خود محل دستگیره ها در نسل جدید است که این تغییرات هدفی جز تنوع را نمی تواند در پی داشته باشد.

به هر حال آنچه که در این نقد آورده شد نظرات و تجربیات شخصی نگارنده مطلب در مورد طراحی نسل جدید سری هفت خودروی ب.ام.و و مقایسه آن با نسل های پیشین خود بود. نباید فراموش کرد که مبحث طراحی در تمامی حوزه های صنعت امری تقریبا سلیقه ای به شمار می آید و هیچ گاه نمی توان زیباو دلچسب بودن یا خوش آیند نبودن طرحی را با دلیل و فرمول خاصی اثبات کرد.

با این وجود باید منتظر ماند و دید که عکس العمل مشتریان و علاقه مندان "ب.ام.و" نسبت به این خودرو چگونه خواهد بود. عکس العملی که علی رغم تمامی صحبت هایی که شد به عقیده نگارنده، عکس العملی دلپذیر و خوب برای مسئولان کمپانی ب.ام.و خواهد بود؛ حتی اگر به قیمت ناراحتی طرفداران متعصب این کمپانی تمام شود.