هر جسم سه بعدی و حجم داری توسط نور و رنگ قابل دیدن می شود. همچنین انعکاس نور و انعکاس محیط اطراف و یا به عبارتی دیگر سایه ها و بازتاب های نوری در بدنه، حجم های جسم مورد نظر را مشخص خواهند کرد. امروزه همین بازتاب ها و انعکاس ها به وسیله طراحان به صورت هوشمندانه کنترل شده و باعث خلق خودروهای زیباتر می شود.
 
در این تصویر، شما می توانید اثر یک منبع نوری را با جهت مشخص، بر سه حجم کره، استوانه و مکعب را ببینید که در سه حالت شماره های یک تا سه، قسمت هایی از اجسام به صورت نورانی یا Lightest، نور میانه، یا Mid Tone و نور کم یا Dark مشخص شده است.

در فرم کلی یک خودرو، که ترکیبی از عناصر مختلف به حساب می آید، باز هم همین انعکاسات و بازتاب ها را از منبع نوری داریم. اضافه بر آن، به خاطر براق بودن رنگ بدنه و شیشه ها، غالباً انعکاس و بازتاب های محیط اطراف را در بدنه مشاهده می کنیم.

اگر نوری به سطحی صاف و صیغلی بتابد، زاویه بازتاب همان نور که در اینجا با حرف B نشان داده شده، برابر است با زاویه تابش نور که با حرف A نشان داده شده است. با استفاده از همین قانون، می توان عمودهای مختلفی را از نقاط یک جسم در نظر گرفت و سپس درک صحیحی از انعکاس محیط اطراف در آن جسم به دست آورد.

ازاین تصاویر به سادگی می توان دریافت که در فرم های مختلف، انعکاس محیط اطراف به چه حالت هایی خواهد بود.

ضمناً باید این قانون را در نظر داشت که فاصله بصری انعکاس تصویر یک جسم بر یک سطح براق تخت، برابر است با دوبرابر فاصله واقعی آن جسم با سطح مورد نظرمان.

در فرم های مقعر و محدب، این فاصله به دلیل تغییر کانون، تغییر می کند که با رعایت آن می توان درک صحیحی از انعکاس محیط اطراف، با در نظر گرفتن حجم و برجستگی اجسام به دست آورد.

در این مثال می توانید انعکاس یک میله و یک توپ معلق را در یک آینه محدب ببینید.

همچنین در این تصاویر هم شما می توانید تأثیر انعکاس اجسام مختلف را بر یک سطح خاص، همچنین بر خود اجسام را ملاحظه کنید که می توانند مثال های خوبی جهت درک انعکاس و بازتاب ها باشند.

در نهایت شما می توانید به خوبی تفاوت انعکاس محیط اطراف را در این دو گوی ملاحظه کنید. گوی سمت راست به دلیل استفاده از انعکاسات منطقی، طبیعی تر از گوی سمت چپ دیده می شود.

اگر بدنه یک خودرو را در یک محیط باز در نظر بگیریم، معمولاً انعکاس هایی را از آن محیط، شامل انعکاس اتمسفر یا آسمان، انعکاس منبع نوری، و انعکاس از زمین خواهد داشت.

معمولاً طراحان ساده ترین و گویا ترین انعکاسی را که در بدنه طرح خود نشان می دهند، انعکاس ساده ای از یک کویر با کوه هایی در دوردست می باشد. آسمان به رنگ آبی ترسیم می شود. و هرچه به سمت افق حرکت می کنیم، رنگ آبی آن به سفید گرایش پیدا می کند. همچنین زمین هم به رنگ قهوه ای یا خاکستری گرم ترسیم می شود. در این تصویر به سادگی می توان انعکاس های آسمان، زمین و افق را در یک تانکر استوانه ای شکل مشاهده کرد.

حال اگر یک کره براق را در نظر بگیریم، انعکاس های مورد بحث به این صورت دیده می شود. توجه داشته باشید که انعکاس افق در گوشه های کره، به دلیل حجم و فرم خاص کره، پهن تر می شود. حال همان کره را در نظر بگیرید، اما این بار انعکاس ها از سطح نیمه براق به چشم می آید. همچنین اگر رنگ کره تغییر کند، کلیه انعکاس ها از آسمان، زمین و افق نیز، تابعی از همان رنگ مورد نظر ما خواهند بود. معمولاً رنگ های تیره نسبت به رنگ های روشن، بازتاب بیشتری را از محیط اطراف نشان می دهند.

اکنون به سراغ بدنه خودرو بر می گردیم. شما می توانید مقدار انعکاس افق در این مقاطع از برش های عرضی یک خودرو را ببینید که از سمت چپ در حالت تخت، بیشترین سطح مورد بازتاب را خواهد داشت و هرچه به سمت راست نزدیک تر می شویم، با تغییر کمان و بیشتر شدن قوس کنار بدنه، سطح کمتری را از افق نشان خواهد داد، تا حالت گوه ای که افق در این حالت، بازتاب یک نوار باریک در بدنه خودرو خواهد بود.

همچنین اگر سطح مقطع بدنه خودرو ترکیبی از کمان ها و قوس های مختلف باشد، توجه به این نکته حائز اهمیت است که، به همان نسبت تعداد انعکاسات از محیط اطراف هم بیشتر می شود.

این دقت را داشته باشید که هر فرمی، فراخور حرکت جسمی خود، انعکاس های خاصی را در پیکره خود دارد و رعایت همین موضوع، رمز طبیعی تر شدن کار شما در طراحی خواهد بود.

حال با این دانش شما می توانید برای درک صحیح انعکاسات محیط اطراف در یک خودرو، اقدام به آنالیز و بررسی سایه های درون بدنه، مانند این خودروی آئودی و یا خودرو های دیگر بکنید و با این تمرین به مرور زمان، انعکاس ها و قوانین آن در هر فرم، ملکه ذهن شما خواهد شد. و دیگر در ترسیم یک اسکچ مانند این فرم، شما به راحتی می توانید حجم های برجسته و فرو رفته بدنه خودرو و یا محصولتان را نشان بدهید.

این مثال بدون رنگ را در نظر بگیرید؛ ابتدا محل انعکاس و برخورد آسمان و زمین را با خطوطی کمرنگ مشخص می کنیم. بعد از رنگ آمیزی، با رعایت موارد ذکر شده قبلی، سعی می کنیم که غروب آسمان را در بدنه این خودرو نشان بدهیم.

در شماره یک، اثر بازتاب رنگ آسمان را می بینید و در شماره دو، اثر بازتاب زمین را می بینید. اثر انعکاس افق را در شماره سه، و همچنین بازتاب منبع نوری بر جسم را نیز به صورت لکه های سفید با شماره چهار می توانید ببینید.

این تصویر هم اثر بازتاب نور، بر روی شیشه های خودرو، و اثر انعکاس صندلی های داخل خودرو را در زیر شیشه ها به خوبی نشان می دهد. همچنین در رینگ ها و چرخ های خودرو، بسته به حالت مقعر و یا محدب بودن آن و مقدار براقیت و صیغلی بودن آنها، انعکاس هایی را از محیط اطراف خواهیم داشت.

این را به خاطر داشته باشید که تمرین زیاد و پی در پی، درک صحیح تر شما را بالاتر خواهد برد و مهارت و چیره دستی شما را در ترسیم ایده هایتان، ارتقاء خواهد داد. البته خوب دیدن محیط اطراف، و درک انعکاسات و سایه ها در اجسام مختلف، شما را برای ترسیم صحیح تر آماده کرده و اسکچ هایی این چنینی را با سایه ها و انعکاسات محیط، طبیعی تر خواهید کشید.

منبع: هفته نامه دنیای خودرو، فرزاد برخورداری
+ ویرایش ادبی