یوشیا وج وود (12 جولای 1730 تا 3 ژانویه 1795) یک سفال گر انگلیسی بود که اولین پایه گذار صنعتی شدن ساخت سفال شد.
 
یوشیا دوازدهمین و کوچک ترین فرزند توماس و مری وج وود بود. یوشیا در زمان کودکی به بیماری سخت آبله دچار شد و در همان زمان به عنوان شاگرد سفال گری در ابتدا پیش پدرش - که برای کلیسایی در بورسلم (Burslem) و استفردشایر (Staffordshire) در انگلیس کار می کرد - و سپس نزد برادر بزرگش به کار مشغول شد. یوشیا بلأخره از بیماری آبله جان سالم به در برد ولی آسیب شدیدی که به زانوهایش در اثر همین مرض وارد شده بود، باعث شد که دیگر نتواند با پدال چرخ سفالگری کار کند، در نتیجه او در همان سن کم در طراحی سفال بیشتر از ساخت آن تمرکز کرد.
 
در سن دوازده سالگی، وج وود با یکی از معروف ترین سفال گران زمان خود به اسم توماس ویلدون شروع به کار کرد. در آنجا انواع مختلفی از تکنیک های سفال گری را امتحان کرد. این طرح ها که بی وقفه به ذهن او می رسیدند همه برای شهر صنعتی آن روز یعنی منچستر برنامه ریزی می شد. در اثر این الهامات، وج وود کارگاه ایوی ورکز (Ivy Works) را که از آن خودش بود و در بورسلم قرار داشت، اجاره داد و به پروراندن تفکرات خود پرداخت. پس از یک دهه تجربیات وج وود، روش تولید قدیمی و خواب آور ساخت سفال به اولین کارخانه ی واقعی تولید سفال تغییر شکل داد. 
 
کارهای وج وود بسیار با کیفیت بودند و همین خصلت مهم باعث شد که او از سال 1763 از خانواده های بریتانیایی طبقه ی نجبا و از جمله ملکه شارلوت سفارش بگیرد. وج وود توانست وی را راضی کند که اسم سرویس سفال خریداری شده اش را کویین ور (QueensWare) بگذارد.

نمونه ای از سری ظروف Queensware

به عنوان یک پیشگام صنعتی شدن، وج وود یکی ازحامیان اجرای نقشه ی طرح ترنت و مرسی (Trent & Mersey) - کانال حفر شده بین رودخانه های ترنت و مرسی - شد که در طول همین پروژه با اراسموس داروین آشنا شد.

در اواخر همان دهه، شغل در حال پیشرفت وی باعث شد که از کارگاه کوچک ایوی ورکز به کارگاه نوساز اتروریا ورکز برود، که تا حدود 180 سال به کار خود همچنان ادامه می داد. این کارخانه از اسم اتروریا، ناحیه ای در ایتالیا گرفته شده است، جایی که ظروف چینی سیاه رنگ - که مربوط به اتروریایی های قدیم بودند - در حفاری ها یافت شده بودند.

اولین موفقیت بزرگ تجاری وج وود طرح هایی برگرفته از همین چینی ها بود که با نام بازالت سیاه به بازار عرضه شدند. 

نمونه ای از کارهای بازالت سیاه وج وود

مدتی نه چندان زیاد پس از باز کردن کارخانه ی جدید، در اثر دردناک شدن زانویش که قبلا ً بر اثر بیماری آبله به شدت آسیب دیده بود، مجبور به قطع پای راست خود شد.
 
در سال 1780، شریک چندین ساله اش توماس بنتلی درگذشت و وج وود از دوست خود اراسموس داروین برای کار کمک طلبید. به دلیل ارتباط نزدیکی که بین وج وود و خانواده ی داروین به وجود آمد، یکی از دخترهای یوشیا با پسر اراسموس ازدواج کرد. یکی از بچه های حاصل از این ازدواج چارلز داروین نیز بعدا ً با اما وج وود، نوه ی یوشیا ازدواج کرد. چارلز داروین با به ارث بردن میراث هنگفتی از وج وود بعدها توانست با آسودگی تمام به فرم دادن نظریه ی تکامل خود بپردازد.
 
در اواخر عمر، وسواس وج وود او را به طراحی دوباره ی گلدان پرتلند سوق داد، یک گلدان شیشه ای سفید و آبی که تاریخ آن به قرن اول پس از میلاد مسیح باز می گردد. به مدت سه سال بر روی این پروژه کار کرد و سرانجام در سال 1789 طرحی را که خود آن را یک کپی رضایت بخش می نامید به اجرا درآورد. وج وود پس از سپردن کارخانه ی خود به پسرانش، در سال 1795 فوت کرد.
 
کارخانه ی وج وود هنوز هم یک اسم معروف در صنعت سفال گری است و چینی وج وود یک اصطلاح رایج برای ظروف طراحی شده توسط خود او به نام جاسپر ور (Jasper Ware) بودند، که ظرف هایی چینی به رنگ آبی (و گاهی سبز رنگ) با حاشیه ی تزئین شده بودند که هنوز هم در تمام جهان رایج هستند.

نمونه ظروف چینی JasperWare

سایت شرکت وج وود: http://www.wedgwood.com

منبع: دانشنامه رشد
+ افزودن تصاویر