با توجه به نزدیک شدن به آزمون عملی ارشد و افزایش دغدغه چگونگی مواجه با این آزمون در میان داوطلبان، به نظر مناسب می آید مطالبی در این باره که حاصل تجربه نگارنده و افراد متعددی است برای راهنمایی این دوستان و جلوگیری از صرف زمان و هزینه اضافی ارائه شود، امید است این نکات کارگشا بوده و باعث کمک به ایجاد شرایط همسان و برابر میان داوطلبان گردد.

 وجود آزمون عملی برای رشته های هنری با موافقت ها و مخالفت های بسیاری همراه بوده و هست؛ اما به هر ترتیب این آزمون به عنوان مانعی برای برخی داوطلبین، و کمکی برای برخی دیگر، دارای اهمیت است. در مجموع با توجه به کاربردی بودن رشته طراحی صنعتی وجود چنین فیلتری که در چند سال گذشته بر روی ورودی های کارشناسی نیز اعمال شد، به نظر مفید و کارآمد می رسد؛ که نتیجه آن را می توان در افزایش کیفی توانایی و معلومات ورودی های آزمون عملی کارشناسی حس کرد. به هر ترتیب هدف این مطلب بیان نکاتی در مورد آزمون با توجه به تجارب افرادی است که آن را تجربه کرده اند.

مهم ترین نکته در مورد این آزمون توجه داوطلب به بارم بندی اعمال شده است، که با توجه به تغییر اندک سال قبل در مورد بخش ارائه سه طرح اولیه از 21درصد به 24 درصد، بدین ترتیب می باشد:
- ارائه حداقل سه طرح (ایده کلی بدون جزئیات) 24درصد
- ارائه طرح برتر و نحوه عملکرد و الگوریتم استفاده و ارتباط با کاربر 30 درصد
- مواد و روش های ساخت 18 درصد
نقشه فنی 8 درصد و ارگونومی 20 درصد

متاسفانه در اکثر کلاس های آمادگی ارشد به این ارقام و عنوان آنها بی توجهی شده و متودهایی که به دانشجویان ارائه می گردد تکراری و دور از واقعیت های آزمون است؛ ارائه آنچه از دانشجو خواسته نشده است، مانند عناصر گشتالت و بیان عناصر ماکرو و میکرو و ارائه تمامی روش تفسیر مشکل در یک شیت مجزا است. در حالی که ابدا از دانشجویان چنین چیزی خواسته نشده و بارمی برای آن در نظر گرفته نشده است. از این اشتباهات مکرر است. منطقی ترین راهکار دوری از چنین اشتباهاتی تقسیم شیت های طراحی (3 عدد) و زمان بر اساس تیترها و بارم بندی آزمون است که داوران طبق آن داوری خواهند کرد؛ به گونه ای که داوطلب شیت های ارائه شده را بر اساس روال پروژه تقسیم و زمان را نیز بر اساس بارم ها از قبل مدیریت و اجرا کند. برای مثال پروسه تئوریک تفسیر مشکل که زمان زیادی را به خود اختصاص می دهد و بارمی نیز با این عنوان اختصاص نیافته است، می تواند بسیار فشرده تر و سریع تر انجام شده تا طراح زمان و فضای بیشتری برای انجام بقیه خواسته ها داشته باشد.

اما در مورد اصل خود طراحی و ایده پردازی آزمون باید گفت، آزمون عملی ارشد با المپیاد کاملا متفاوت است در حالی که طراحی المپیاد باید سرشار از تازگی و خلاقیت باشد، در مورد آزمون ارشد می توان گفت فقط سعی کنید اشتباه طراحی نکنید؛ ابدا نیاز نیست محصولی خلاقه و نوآورانه تحویل دهید. مهم آن است که شما موضوع را کاملا درک کنید و تمام خواسته ها را در مورد آن انجام و ارائه دهید. سعی کنید تمام ابعاد سوال را مدنظر داشته باشید و تنها منطقی و عملکردی به نیازها پاسخ دهید و در حیطه محدودیت ها حرکت کنید.

به طور مثال در مورد سوالی با صورت مسئله پارو کردن برف بر آپارتمان 4 طبقه تهران باید گفت، تهران در مقایسه با شهرهای سردسیر کشور، بارندگی برف سبکی دارد و این موید آن است که محصولی با توانایی ها و قدرت متوسط کافیست. در تهران نمی توان برف را از ارتفاع 4 طبقه به پائین ریخت زیرا برای عابرین و خودروها بسیار خطرناک است، پس برف را نمی توانید پارو کنید و به پائین بریزید، برف در حالت عادی سریع تر از برف فشرده شده توسط نیروی مکانیکی پارو ذوب می شود پس امکان جمع کردن برف بر روی گوشه ای از بام نیز که باعث می شود برف خیلی دیرتر از حالت عادی آب شود نیز امکان پذیر نیست، در ضمن آپارتمان 4 طبقه آسانسور ندارد. اینها برخی محدودیت هایی است که در مورد موضوع طرح شده از صورت مسئله ارائه شده قابل برداشتند. برای شناسایی این محدودیت ها ابزارهای متعدد شفاف سازی و تفسیر مشکل وجود دارند.

نکته بعدی در مورد نحوه ارائه اثر است، طراح خوب باید بتواند ایده خوبی که دارد را با ساده ترین شکل ممکن به دیگران بفهماند؛ بر همین اساس دست قوی در طراحی نه کافی است و نه لازم؛ شما کافیست فرم را خوب بشناسید، پرسپکتیو را رعایت کنید و زوایای دید را براساس آنچه می خواهید بیان کنید مدیریت نمایید. در این کنار استفاده از رنگ، گرافیک و عناصر بصری در کنار جذابیت و نظم کلی در ترکیب بندی که باعث روان خوانی و خوش آمد دوران می گردد بسیار مطلوب است.

درپایان باید گفت دانشجویانی که بنا به هر دلیل به کلاس های آمادگی آزمون دسترسی ندارند به هیچ وجه بابت این مسئله نگرانی نداشته باشند؛ بر اساس تجربه شخصی نگارنده برای نتیجه گرفتن در این آزمون و همین طور المپیاد طراحی صنعتی برای دانشجویانیکه دوره لیسانس طراحی صنعتی را گذرانیده اند و با نوع تفکرات آن آشنا هستند، شرکت در چنین کلاس هایی نیاز نیست. مهم آن است این دسته از دوستان وقت کافی به آمادگی برای آزمون اختصاص دهند و بر اساس تحلیل های منطقی از هویت آزمون، عقاید داوران و توانایی های خود راه درست را با تشخیص خود کشف نمایند. در این میان اما کار گروهی حتی 2 نفره بسیار می تواند سازنده بوده و حتی الامکان تا آخرین روزهای باقی مانده توصیه می شود. در این راه از تغییر و امتحان واهمه ای نداشته باشید و مسیری را که فکر می کنید درست است دنبال کنید.

متاسفانه مرجعی در مورد این مطالب وجود ندارد و این نکات حاصل تجربه نگارنده و دیگر افرادی بوده است که با آزمون عملی ارشد مواجه شده و توانسته یا نتوانسته اند نتیجه دلخواه را بگیرند. هدف از ارائه این تجربیات کمک به دانشجویانی است که امسال و سال های آتی قصد مواجهه با این آزمون را دارند.