توسعه فناوری قدرتی به بشر اعطا نموده که به موجب آن توانایی ایجاد تغییرات قابل ملاحظه ای در محیط زیست خود را به دست آورده است. توسعه اقتصادی کشور ها که با اتکا بر قدرت فناوری صورت گرفته، معمولا درمراحل ابتدایی خود به ملاحظات و تأثیرات محیط زیست بی توجه شده و به همین علت صدمات زیست محیطی جبران ناپذیری را نظیر تغییرات آب وهوایی و به خطر افتادن سلامتی جانداران و انواع آلودگی ها را در سیاره ما به همراه داشته است. یکی از بهترین شیوه های و راهکارها در راستای کاستن از این معضلات که زندگی آینده بشر را به شدت تهدید می کند بازگشت به طبیعت و الهام از آن در برنامه ریزی زندگی انسان ها است.

در جهان و زمانه ای که بی ضرر ترین و پاک ترین فناوری ها و پیچیده ترین تحقیقات به تنهایی نمی تواند جامعه را در دراز مدت به سمت توسعه پایدار سوق دهد، بهترین راه حل بهره گیری از اخلاق زیست محیطی است. اخلاق زیست محیطی به طور کلی به مجموعه رفتار هایی اطلاق می شود که رعایت آنها در تولید، مصرف و دیگر شئون زندگی منجر به کمترین ضایعات و صدمات زیست محیطی می گردد، ضمن اینکه اساس زندگی را با مشکل مواجه نمی سازد. بر اساس این رویکرد نوعی از برنامه ریزی و طراحی مد نظر است که در آن به چرخه طبیعی حیات توجه شده و بر استفاده از وسایلی که طبیعت در اختیار انسان نهاده، مبتنی باشد.

الگو گرفتن از نحوه شناخت و ارتباط انسان ها با محیط پیرامون خود در گذشته، پرداختن به نوعی تولید که زباله و ضایعات ناشی از آن نه تنها به محیط زیست صدمه نزند، بلکه در خدمت سایر سیستم ها قرار گیرد، توجه به انرژی خورشیدی و تنوع زیستی،چهار چوب مفهومی توسعه پایدار در پرتو اخلاق زیست محیطی را تشکیل می دهد.

در همین راستا در سال 1996 ویلیام مک دونو و همکارانش به منظور ارائه ی معیار های اخلاقی برای طراحی پایدار اصولی را تحت عنوان اصول هانوور ارائه دادند. مک دونو و همکاران او تأکید می کنند به جای اینکه بر یک دید مثبت از نقش علم اصرار ورزیم، باید محدودیت های قوه ابتکار و نبوغ انسان را بپذیریم. راه حل های ارائه شده، زمانی موثر خواهد بود که نوع بشر کوشش خود را برای تسلط بر طبیعت متوقف کند و به جای آن به طبیعت به عنوان یک مدل نگاه کند.

اصول هانوور شامل موارد زیر است:
1- بر حقوق بشریت و طبیعت که در شرایطی سالم، حمایتی، متنوع و پایدار با یکدیگر همزیستی کنند، پافشاری شود.
2- روابط متقابل به رسمیت شمناخته شود. عناصر طراحی انسانی با جهان طبیعی در تعامل و وابستگی است. ملاحظات طراحی برای شناخت حتی تأثیرات جانبی دور، بسط داده شود.
3- احترام مابین ماده و روح محترم نگاشته شود و به پیوستگی موجود و آتی بین آگاهی مادی و معنوی اشیا و مکان ها توجه شود.
4- مسئولیت عواقب تصمیمات طراحی در زمینه سعادت و زیست پذیری سیستم های طبیعی و همزیستی مورد پذیرش قرار گیرد.
5- اشیا برای مصرف طولانی ایجاد گردد تا به نسل های آینده مشکلات ناشی از عدم توجه به کیفیت محصولات، فرایند ها یا استاندارد ها تحمیل نگردد.
6- مفهوم زباله ها یا ضایعات حذف گردد. چرخه زندگی کامل تولیدات و فرایند ها با الگو گرفتن از سیستم های طبیعی که در آن هیچ چیز باطل و زائد وجود ندارد، بهینه و ارزیابی گردد.
7- بر منابع انرژی طبیعی تکیه شود جهان بشری باید ماننده جهان زنده نیروی ابدی خود را از نیروی ابدی خورشید دریافت کند واین انرژی را به طور موثر و ایمن برای استفاده مسئولانه به کار برد.
8- محدودیت ها طراحی مورد پذیرش قرار گیرد. هیچ چیز ساخته دست بشر برای همیشه نمی پاید و طراحی همه مشکلات را حل نمی کند. کسانی که برنامه ریزی می کنند یا چیزی را می سازند، باید در مقابل طبیعت فروتن و متواضع باشند و طبیعت را به مثابه یک مدل و ناصح و مرشد بپذیرند و نه به عنوان یک اسباب زحمت که باید آن را از سر باز یا کنترل کرد.
9- به وسیله سهیم شدن در علم و دانش، پیشرفت دائمی جستجو گردد و ارتباط باز و گسترده بین همکاران، مشتریان، سازندگان و استفاده کنندگان تشویق شود. این ویژگی مسئولیت اخلاقی را برای توسعه پایدار تقویت و امکان ایجاد ارتباط بین فرایند طبیعی و فعالیت انسانی را فراهم خواهد کرد.

منابع:
پروین پرتوی، اخلاق زیست محیطی و توسعه پایدار،هنر نامه (فصل نامه تخصصی دانشگاه هنر)، شماره 12،پاییز 1380
مهدی اصل فلاح، طراحی سبز، زندگی سبز، دستاورد (مجله طراحی صنعتی دانشگاه هنر)، شماره 19، تابستان 1383