دوچرخه های تاشو با این هدف طراحی شده اند که با تبدیل شدن به یک فرم فشرده، فرآیند حمل و نقل و نگهداری را تسهیل نمایند. هنگامی که دوچرخه جمع می شود، بسیار راحت تر می تواند در ساختمان ها، محل کار و وسائل حمل و نقل عمومی حمل شده، یا در فضای انباری های کوچک خانه یا در صندوق خودرو، قایق و هواپیما جای بگیرد. مکانیزم های تاشدن بر اساس پارامترهای زیادی مانند: سرعت تاشدن، سهولت تا شدن، میزان کم شدن حجم تا شده، کیفیت سواری، وزن، طول عمر و قیمت، انواع گوناگونی دارند. به علت پیچیدگی زیاد ساختارهای تاشو، تعداد قطعات زیاد و بازار های مورد نیاز خاص، دوچرخه های تاشو قیمت بیشتری در مقابل دوچرخه های غیر تاشو دارند.

تاریخچه استفاده از دوچرخه های امروزی، به 1885 میلادی برمی گردد. زمانی که دوچرخه سیفتی (1) -دوچرخه ای که چرخ های اندازه هم داشت و با پدال زدن حرکت می کرد- ابتدا در انگلستان و سپس در سایر کشورها ساخته شد و رواج یافت. در سال های بعد، در گوشه و کنار دنیا تلاش برای ساخت دوچرخه های تاشو آغاز شد. اولین دوچرخه ی تاشویی که به صورت رسمی ثبت شده، به نام مایکل بی رایان (2) در سال 1893 در آمریکاست. در نوشته های وی بر نکانی مانند سرعت بالای تا شدن و فضای کمی که پس از تا شدن دارد، تأکید شده است. اما در حقیقت روند رو به رشد طراحی دوچرخه های تاشو از سال 1896 و در طی جنگ های جهانی آغاز شد. یکی از افسران ارتش فرانسه به نام هنری جرارد (3) دوچرخه تاشویی را به نام خود ثبت کرد که سال بعد در نمایشگاه ارتش فرانسه به نمایش گذاشته شد و از ان پس کشورهای زیادی دوچرخه های تاشو را به صورت انبوه تولید، و در ارتش خود از آن استفاده کردند. به عنوان نمونه شرکت انگلیسی بی اس ای (4) در طول جنگ های جهانی اول و دوم، هزاران عدد از این دوچرخه ها را تولید کرد.

اولین دوچرخه ی متعلق به دوران پس از جنگ، دوچرخه ای تاشو با چرخ های کوچک بود که در سال 1939 در فرانسه از روی مدل یک دوچرخه غیر تاشو ساخته شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت. پس از رکود دهه 50 در صنعت دوچرخه سازی، دوچرخه ای با چرخ های کوچک توسط شرکت مولتون (5) به بازار عرضه شد که الهام بخش بسیاری از دوچرخه های تاشوی بعدی قرار گرفت. در طی دهه 70 میلادی تولید این دوچرخه ها رونق فراوانی یافت. آغاز دهه ی 80 میلادی با دو حادثه مهم در زمینه دوچرخه های تاشو همراه بود. اول تولید دوچرخه های پرومتون (6) توسط اندرو ریچه (7) و دوم آغاز تولید دوچرخه های داهون (8) توسط دکتر دیوید هان (9). این دو شرکت هم اکنون نیز محبوب ترین برند های تولید دوچرخه در جهان هستند و به عنوان مثال شرکن داهون با داشتن بیش از %60 بازار دوچرخه، به بزرگ ترین تولید کننده این محصول در جهان تبدیل شد.

پارامترهای زیادی برای دوچرخه های تاشو می توان نام برد. در اینجا برخی از مهم ترین آنها عبارتند از:
1. ابعاد کلی (قبل و بعد از جمع شدن)
2. تعداد چرخ ها
3. اندازه چرخ ها
4. وزن
5. مکانیزم جمع شدن
6. مدت زمان باز و بسته شدن
7. ظرفیت حمل
8. قیمت.

برای طبقه بندی دوچرخه های تاشو، از هر یک از این پارامترها می توان استفاده کرد اما اصلی ترین و عمده ترین وجه تمایز این دوچرخه ها و همچنین عاملی که نوع کارکرد آنها را تعیین می کند، اندازه چرخ آنهاست. به طور کلی می توان دوچرخه های تاشو را در سه کلاس: دوچرخه های با چرخ های بزرگ، دوچرخه های با چرخ های متوسط و دوچرخه های با چرخ های کوچک، طبقه بندی کرد.

1. دوچرخه های با چرخ بزرگ: می توان گفت که اینگونه دوچرخه ها از لحاظ مشخصات کلی، تقریبا شبیه به دوچرخه های غیر تاشوی متداول هستند. اندازه چرخ آنها بزرگ تر از "20 بوده و دارای بدنه ای محکم و مطمئن هستند. ابعاد بزرگ چرخ ها به دوچرخه سوار این امکان را می دهد تا در زمین های ناهموار و نامناسب، به راحتی تردد داشته باشد. وزن نسبتا زیاد دوچرخه و فاصله چرخ ها از یکدیگر از سطح زمین، ایستایی قابل ملاحظه ای به آن می دهد.

2. دوچرخه های با چرخ متوسط: در این دوچرخه ها سعی بر این بوده تا با حفظ ابعاد و اندازه های اصلی، نهایت کوچک سازی و خلاصه کردن قطعات به کار گرفته شود تا به هنگام تاشدن دوچرخه، حداقل فضا اشغال شود. به عنوان مثال، فاصله ی چرخها از هم از روی زمین، دقیقا برابر دوچرخه های با چرخ بزرگ است است؛ همچنین ارتفاع زین، فرمان و فاصله زین تا رکاب نیز کاملا مشابهت دارد. کوچک بودن چرخ ها در اینگونه دوچرخه ها، آزادی عمل بسیاری در اختیار طراحان قرار داد تا مکانیزم های بیشماری را جهت جمع کردن آن بیازمایند. اندازه ی چرخ در این دوچرخه ها در حدود "14 است.

3. دوچرخه های با چرخ کوچک: این دوچرخه ها که با نام دوچرخه های قابل حمل (10) نیز شناخته می شوند، دارای چرخ هایی کوچک تر از "8 هستند و در طراحی آنها سعی بر این بوده تا سازشی میان دوچرخه سواری و حمل کردن دوچرخه ایجاد شود. در کنار ویژگی منحصر به فرد کوچک بودن این دوچرخه ها، دو محدودیت عمده برای استفاده عمومی از آنها وجود دارد: اول اینکه به علت کوچک بودن چرخ، استفاده از آنها در سطوح ناهموار ممکن نیست، و محدودیت دوم، ظرفیت حمل آنهاست که موجب می شود افراد بالای 80 کیلو گرم وزن یا افراد با قدی بیشتر از cm175 نتوانند از آنها استفاده کنند. استفاده از این دوچرخه ها در کشورهای آسیای شرقی مانند چین، ژاپن، کره و تایوان رونق بیشتری دارد و این کشورها با توجه به شرایط اقلیمی و مشخصات فیزیکی مردم، حوزه اصلی استفاده از آن می باشند.

واژه های انگلیسی:
1- Safety bike
2- Michael B. Ryan
3- Henry Gérard
4- Birmingham Small Arms
5- Moulton bicycle
6- Brompton
7- Andrew Ritchie
8- Dahon
9- Dr. David Hon
10- Portable bikes

منبع: http://www.foldingcyclist.com/folding-bike-history.html