بالاخره با کمی بیش (!) تأخیر، چهارمین شماره ی مجله ی چهار باغ این بار نه در فصل تابستان بلکه در فصل سرخ خزان به چاپ رسید. برای آشنایی و اطلاع شما عزیزان خلاصه ای موجز از مطالب این شماره به شرح ذیل آمده است. امید است با پیشنهادات سازنده خود چراغی روشن در مسیر پر پیچ و خم انتشار این مجله باشید.

سرمقاله / جستجویی نه زیاد طولانی
امروز در آستانه باغ چهارم هستیم و این مرحله مرحله سختی است از بابِ بلندشدن و گذر از باغ چهارم. در ابتدای مسیری طولانی، برای رفتن ایستاده ایم. تا اینجا همه تلاش در هم مسیری بود و بس و از امروز راهی پیش روست برای آنهایی که قصد سفر دارند و جسارت شناختن و آموختن.

چهارفصل / قطره طلای باغ
فصلی می گذرد، باغ چهارساله می شود. درد دل است چهار فصلی که می گذرند، دوستانی که به بار نمی نشینند، قطره طلایی که طاقت ندارد، مسافری که آب خنک برایش آورده بودم ولی رفته بود. از بی صبری شاید هم از بی انصافی، البته من که همیشه دیر می رسم.

فصل شهر / مقاله نشیمن شهری
این مقاله نگاهی اجمالی امّا جامع به یکی از عناصر طراحی شهری خواهد شد تا از یک سو نوع صحیح نگاه به این عنصر مبلمان شهری به دست آید و از سوی دیگر بایدها و نبایدهای طراحیِ آن تاحدودی روشن شود. سالهاست که دیگر بر کسی پوشیده نیست با وجود نگاه همه جانبه نگر و جامع طراحان صنعتی، از این رو که ایشان می توانند با دردست داشتن اصول حاکم بر اشیا هر محصولی را طراحی کنند، بازهم هر محصول می تواند دنیایی به غایت گسترده داشته باشد که یک طرّاح خود را فقط متخصص در طراحی آن بیابد و مجبور باشد از طراحی دیگر محصولات صرف نظر کند.

فصل اول / مقاله پروژه طراحی
خط فکری طراح و مسیری که او در روند طراحی خود از آن عبور می کند، صرف نظر از اهمیتی که برای خود طراح دارد برای دیگران نیز بسیار حایز اهمیت است. ای بسا در بسیاری از محافل تنها نمایاندن این خط سیر را به عنوان مفهوم طراحی می شناسند. درست است که بیان این خط سیر و برنامه ریزی بر مبنای آن از مفاهیم پایه در علم مدیریت پروژه است، امّا تسلط بر این مفاهیم موضوعی نیست که یک طراح خود را از آن بی نیاز ببیند. در این مقاله به گوشه ای از مفاهیم پایه در کنترل پروژه و در ادامه، طرح نویسی اشاره می گردد.

فصل دوم / آشنایی با علوم جدید، مدخلی به نانودیزاین
شاید بشود دوران معاصرِ طراحی را دوران پیشوندهای طراحی دانست. هر روز طراحی (Design) با یک پیشوند تازه رخ نشان می دهد. گویی این یتیم سرگردان به دنبال پدر و مادر خود می گردد و نمی یابد. با وجود اینکه به نظر نمی رسد این کودک بیچاره در انتهای قصه خود بتواند کاری برای اسم خود کند و راه صحیح مسیر دیگری است، اما چهارباغ سعی دارد بعضی از این نام ها را کمی شرح دهد.

تاریخ طراحی صنعتی، طراحی مُد، نگاهی به زندگی پالوما پیکاسو
به درستی مرز بین طراحی برای لذت تا طراحی برای امرار معاش بر کسی معلوم نیست. گاهی این دو آن چنان با هم گره می خورد و دنیای فرد را می سازد که حتی خود او هم نمی تواند توضیح دهد که زندگی می کند که طراحی کند یا طراحی می کند تا زندگی کند! گاهی هم به نظر می رسد طراحی تنها راهی است که می توان پیمود و غیر از آن راهی نیست. اینها اندیشه هایی است که شاید پالوما پیکاسو هر روز به آنها فکر کرده است.

فصل سوم / مقاله، آموزش به مثابه تجربه، طراحی ابزار آموزشی
در این شماره پیرامون مفهوم تجربه بحث زیاد و به جنبه های گوناگون آن به کمال پرداخته خواهد شد. به نام جان دیویی در برخی گفت وگوها و بحث ها اشاره می شود که برای روشن شدن همه جوانب اندیشه جان دیویی که تعریفی دیگر از تجربه ارائه کرده لازم دیده شد تا اندیشه های او مطرح شود و مفهوم تجربه در کنار مفاهیم آموزش و ابزارهای آموزشی تعریف شود. در این نوشته ارتباط بین این سه واژه یا سه حوزه: تجربه، آموزش و ابزارهای آموزشی، بیان می شود و در نهایت نقش طراح و دیدگاه یک طراح از منظر طراحی به آموزش و تجربه مطرح می شود.

پوشه فصل / طراحی تجربه، شرح تعاریف از فرهنگ نامه طراحی
بر روال شماره های قبل، پیش از هر توضیح و پژوهشی سری به ادبیات طراحی زده ایم و تعاریف را آن طور که در متون مرجع طراحی صنعتی آمده است ارائه می کنیم تا مبنایی باشد بر سخنان در پی. در این شماره به بحث و نظر پیرامون رویکرد طراحی تجربه پرداخته ایم. نوشته حاضر برگردانی است از کتاب Design the key concepts است. غرض آن است که خوانندگان با کلیدواژگان مشترک مبحث را آغاز نمایند. البته اختلاف نظرهایی هم وجود خواهد داشت که در مقالاتِ درپِی به دنبال رفع آنها خواهیم بود.

پوشه فصل / وقتی ناملموس ها هم طراحی می شوند! نگاهی بر طراحی تجربه ها
در این مقاله به دنبال بخشیدن یا قراردادن چهارچوب پیرامون مفهوم طراحی تجربه نیست، بلکه غرضش آن است که با آنچه طراحان دنیا به عنوان حدود برای این مفهوم قائل شده اند آشنا شویم. در صورتی که بازتعریف طراحی تجربه، هربار ما را با تجربه ای تازه از این رویکرد آشنا خواهد کرد و به نظر می رسد غایت آرزوی طراحی تجربه نیز همین باشد. هر مفهوم جدیدی در طراحی به دنبال گشودن فضایی جدید برای طراحی و تجربه است. حال چگونه است که به زودی خود به قفس دیگری در قالب چهارچوبها، بایدها و نبایدها بدل می شود، خود منشأ سؤال بزرگی برای همه طراحان است.

پوشه فصل / مصاحبه، پرسش ها، مصاحبه از راه دور
پس از برگزاری یک نشست و یک کارگاه هنوز سؤال های بسیاری در ذهنمان باقی مانده بود. از سوی دیگر، خیلی دوست داشتیم با دوستانمان در سفرهای دور مصاحبه ای داشته باشیم از این رو، این دو نیّت را درهم ترکیب کردیم و مصاحبه پیش رو را ترتیب دادیم. این مصاحبه با دو تن از ایرانیان در حال تحصیل در خارج از کشور، به صورت از راه دور انجام شده است.

پوشه فصل / نشست فصل، تجربه طراحی، نشست طراحی تجربه
طراحی تجربه experience design، موضوع سومین دوره از نشست های چهارباغ است. این نشست در روز سه شنبه پانزدهم تیرماه 1389، در خانه فرهنگ خاقانی تهران برگزار شد. محتوای ارائه شده در این نشست به شرح زیر بود:
- تعریف برخی از مفاهیم: تجربه، طراحی تجربی، طراحان تجربی، طراحی تجربه گرا، طراحی تجربه یا طراحی تجربه ها؛
- خاستگاه اجتماعی و روند تاریخی طراحی تجربه و نظریه پردازان و مفاهیم کلیدی در این حوزه؛
- اشاره به تفاوت های بین طراحی تجربه experience design و طراحی مبتنی بر تجربه کاربر experience design user؛
- ارائه شیوه های مطرح در طراحی مبتنی بر تجربه کاربر و نمونه های آن؛
- ارائه نمونه های طراحی در حوزه طراحی تجربه experience design.

پوشه فصل / نقد و نظر، آیا تجربه را می توان طراحی کرد؟
هرآنچه تاکنون طراحان طراحی کرده اند آیا یک تجربه نبوده؟ اتصال پیشوندهای جدید به طراحی آیا تولید بازارهای جدید یا بازتولید بازارهای قدیمی برای سود بیشتر نیست؟ هنوز هم سؤالات زیادی دربار ه خود تجربه قرار دارد، چه رسد به طراحی تجربه.

پوشه فصل / کارگاه تجربه، کارگاه آموزشی طراحی محصول براساس تجربه فیزیکی
این کارگاه در روز 6 مرداد ماه 1389 در محل پژوهش سرای صدرا به میزبانی فصلنامه چهارباغ برگزار شد که در این کارگاه بیست نفر از دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته طراحی صنعتی از دانشگاه های مختلف حضور داشتند. در این کارگاه یک فرایند طراحی تجربه با این سوال که یک محصول خاص (جاچسبی) چه طور می تواند همه حواس پنجگانه را درگیرکند توسط شرکت کنندگان طی شد. آنچه می خوانید گزارش این کارگاه است.

فصل چهارم / مقاله، ابزار آموزش
در حال حاضر، پیشرفت تکنولوژی و فناوری رویکردهای دیگری در شیوه های آموزش ایجاد کرده است. در این میان، ابزارهای کمک آموزشی پیشرفت بسیاری کرده و جایگاهی ویژه در روند آموزش پیدا کرده اند. در این نوشته آخرین دستاوردهای تکنولوژی آموزش و نقش و اهمیت آنها در آموزش به عنوان راهکاری در جهت آسان کردن و سرعت بخشیدن به روند آموزش معرفی می شوند و درنهایت ابزارهای کمک آموزشی در آموزش طراحی و نقشه کشی صنعتی و نقش مؤثر آنها در تجسم و یادگیری معرفی می شوند.

فصل نقد / نقدآثار، طرحِ طراح یا طرحِ زمانه
راه و روش درست نقد ریشه در نگاه درست به مقوله مورد نقد دارد، شناخت تاریخچه، خاستگاه، زمانه ظهور و... یک طرح یا محصول از الزامات نقد آن است. بسیاری از محصولات موفق پیرامون ما موفقیت خود را وام دار مسایل پیچیده ای هستند که طراحی خوب فقط می تواند یک از آنها باشد. در این خصوص بهترین روش نقد، روشی است که بتواند طیف گسترده تری از این پیچیدگی ها را ببیند.

فصل نقد / نشست نقد آثار ورنر پانتون
بررسی و نقد آثار پانتون به خصوص صندلی بی نظیر و مشهور او.

فصل مشترک / سمینار، حقوق مالکیت فکری
سمینار حقوق مالکیت فکری در طراحی صنعتی در روز سه شنبه نوزدهم مردادماه 1389، در سرای محله عباس آباد واقع در خیابان سهرودی شمالی از ساعت 16 تا 18 بعد از ظهر برگزار شد. این سمینار با سخنرانی جناب آقای دکتر محمود صادقی، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس برگزار گردید. این سخنرانی در چهار بخش ارائه شده است.

فصل وصل / قصه کارگاه یک روزه اسکیس ارشد
کارگاه طراحی سریع ویژه داوطلبین کنکور ارشد مورخ 29 خردادماه 1389 در خانه فرهنگ خاقانی، منطقه هفت شهرداری تهران از نه صیح تا شش بعدازظهر برگزار شد. غرض از برگزاری این نشست، انتقال مفاهیم پایه اسکیس در رشته طراحی صنعتی بود که به سخنرانی و هدایت آقایان آیدین مهدی زاده تهرانی، حسام الدین پاک، محمد حسین شوکت پور بین و خانم ها آزاده بیات و شادی عظیمی به اجرا درآمد. مباحث ارائه شده شامل روند طراحی سریع در دوازده مرحله/ روش های ارائه شیت ها و ارزشیابی نهایی فعالیت های شرکت کنندگان در نشست بود. یک دوره برگزاری آزمون آزمایشی کنکور عملی طراحی نیز از فعالیت های جنبی این نشست یک روزه بود.

فصل وصل / رویدادها، دانشکده های من
کسی پرسید، حکایت رویدادهای طراحی صنعتی چه خوب، چه بد، به دانشکده ها ختم می شود و لاغیر؟ گفتم، نه! در عالم طراحی صنعتی خیلی خبرا هست!

فصل پرواز / کنفرانس های در راه، همایش ها
در این شماره، همچون شماره های گذشته، به معرفی و ارائه چند کنفرانس و مسابقه طراحی در گوشه و کنار جهان می پردازیم که زمانبندی آنها با این فصل چهارباغ همخوانی داشته باشد. امید که حضور طراحان ایرانی در این گردهمایی ها پر رنگ تر از گذشته باشد.

برای اطلاع از مراکز توزیع مجله چهار باغ به این لینک مراجعه نمایید.