کتاب تفکر ارزشی، راهی به سوی تصمیم گیری خلاق، برنده جایزه کتاب سال آمریکا 1994 در زمینه تحلیل تصمیم و برنده جایزه کتاب سال دانشجویی ایران 1382 در گروه علوم انسانی می باشد.

نویسنده: پرفسور رالف ال. کینی
مترجم: وحید وحیدی مطلق
ناشر زبان اصلی: انتشارات دانشگاه هاروارد
ناظر علمی: عقیل ملکی فر
ویراستار: مرضیه فخرایی
حروفچینی و صفحه آرایی: ندا احمدوند، فرشته احمدوند، آزاده باقری
ناشر: موسسه فرهنگی انتشاراتی کرانه علم
لیتوگرافی: پرتو شمس
چاپ و صحافی: نگارش
چاپ: 1381
حجم کتاب: 558 صفحه
تیراژ: 3000 نسخه
قیمت: 38000 ریال
عنوان کتاب به زبان اصلی:
Value-Focused Thinking: A Path to Creative Decision making، Ralph Keeney، Harvard University Press، 1992

مراکز پخش کتاب

1- انتشارات آستان قدس رضوی، شرکت به نشر، تهران، خیابان انقلاب، روبروی درب اصلی دانشگاه تهران
شماره تلفن:88951739

2- تهران، اندیشکده صنعت و فنآوری (آصف)
http://www.iranasef.org


دانلود خلاصه کتاب تفکر ارزشی (پاورپوینت به صورت زیپ شده 3.4 مگابایت)

معرفی مختصر کتاب:
تا کنون کتاب های فراوانی درباره تصمیم گیری نوشته شده است. این کتاب ها چگونگی حل مسائل تصمیم را به ما می آموزند. اما از شناسایی فرصت های تصمیم سخنی به میان نمی آورند. ما با مطالعه این کتاب ها یاد می گیریم که چگونه گزینه های موجود را تحلیل کنیم و بهترین آن ها را برگزینیم، اما نحوه ابداع گزینه های جدید را فرا نمی گیریم. تمرکز بر گزینه ها شیوه ای محدود برای تفکر درباره موقعیت های تصمیم است و برخورد آن با مساله تصمیم برخورد منفعلانه و نه پیش دستانه است.

در هر موقعیت تصمیم، ارزش ها اهمیت بنیادی دارند و موضوعیت گزینه ها فقط به این خاطر است که ابزاری برای تحقق ارزش ها هستند. بنابراین در تفکر نخست باید بر ارزش ها تمرکز کرد و نه گزینه هایی که احتمالا آن ارزش ها را محقق می سازند. تفکر ارزشی را به طور خلاصه می توان خلاقیت هدایت شده برای تصمیم گیری دانست. این کتاب با آنچه که تا کنون خوانده اید، کاملا متفاوت است و در آن فرآیند های خلاقانه ای معرفی و تشریح می شوند که باید برای شناسایی مسائل تصمیم، ابداع گزینه ها و تبیین اهداف از آن ها پیروی کرد.

نگاهی اجمالی به محتوای کتاب
این کتاب در چهار بخش مفاهیم، مبانی، کاربردها و نمونه های کاربردی تنظیم شده است و مشتمل بر 13 فصل است:

بخش اول به معرفی مفاهیم اصلی تفکر ارزشی اختصاص دارد. در این بخش با ارائه مثال های گوناگون از تصمیم های شخصی و سازمانی، کاستی های تفکر گزینه ای نشان داده شده است.

در بخش دوم مبانی نظری و ریاضی این رویکرد و چگونگی شناسایی و ساختار دهی اهداف و همچنین ساخت مدل ارزشی یا همان تابع هدف معرفی می شود.

بخش سوم کتاب تحت عنوان کاربرد ها به چگونگی پیاده سازی مفاهیم نظری در عمل می پردازد و در آن روش های آشکار سازی اهداف پنهان و شناسایی فرصت های تصمیم معرفی می شوند. همچنین در این بخش نقش مفید و موثر تفکر ارزشی در جمع آوری اطلاعات، ارزیابی گزینه ها، ایجاد پیوند میان تصمیم ها، بهبود ارتباطات، تسهیل مشارکت چندین ذینفع در تصمیم ها و هدایت تفکر استراتژیک بررسی می شود.

نویسنده در بخش چهارم، ابعاد مختلف کاربرد تفکر ارزشی را در موقعیت های تصمیم در سطوح دولتی و بنگاهی و همچنین در سطح تصمیم های شخصی زندگی نشان می دهد. این بخش شامل مثال های متنوع و بسیار جالبی درباره به کار گیری این رویکرد در تصمیم های مربوط به ماموریت های ناسا، حمل و نقل زباله های هسته ای، تغییرات آب و هوایی و پدیده گرم شدن کره زمین، آلودگی هوا در کلانشهر لس آنجلس، طراحی محصول در حوزه تکنولوژی برتر، مذاکره برای تالیف کتاب و نهایتا تصمیم های مربوط به زندگی شخصی نویسنده است.

مخاطبان اصلی کتاب
مخاطبان این کتاب تصمیم گیران متفکر و افرادی هستند که نقش مشاور تصمیم گیری را در شرکت ها، سازمان ها و دولت ها ایفا می کنند. بنابراین مطالعه کتاب برای چهار گروه عمده بسیار جالب خواهد بود. گروه اول، تحلیل گران و مشاورانی هستند که از طریق ارائه بینش و توصیه به کسانی که مسولیت تصمیم های مهم را عهده دار هستند، امرار معاش می کنند. گروه دوم دانشجویانی هستند که به مطالعه ابعاد مختلف تصمیم گیری تعلق خاطر دارند. حوزه های مطالعاتی این دسته از دانشجویان می تواند شامل مدیریت، سیاست گذاری، روان شناسی، اقتصاد، حقوق، طراحی، فنی مهندسی، و تحقیق در عملیات باشد. گروه سوم افرادی هستند که در سازمان های دولتی یا خصوصی با آن دسته از موضوعات بزرگی دست و پنجه نرم می کنند که جایگاه آن ها فراتر و بالاتر از فرآیند های تصمیم جا افتاده فردی یا سازمانی است. موضوعات یاد شده مواردی همچون زباله های خطرناک، گرم شدن کره زمین، خلع سلاح، تجارب بین المللی عادلانه، و سیاست گذاری درباره قوانین مهاجرت را در بر می گیرد. گروه چهارم نیز کسانی هستند که تصمیم گیری را جالب، چالشی و بر انگیزاننده کنجکاوی می دانند، کسانی که از فرآیند تفکر درباره مسائل سخت و دشوار لذت می برند.

فهرست کتاب:

بخش اول: مفاهیم

فصل اول: تفکر درباره ارزش ها
تفکر ارزشی
ابداع گزینه ها
شناسایی فرصت های تصمیم
تفکر درباره ارزش ها
کاربردهای تفکر ارزشی

فصل دوم: چارچوب تفکر ارزشی
تعیین چارچوب موقعیت تصمیم
اهداف بنیادی
زمینه تصمیم
هدایت تفکر استراتژیک و اقدامات عملی
چارچوب
مقایسه تفکر گزینه ای و تفکر ارزشی
اصول اخلاقی و بی طرفی ارزشی

بخش دوم: مبانی

فصل سوم: شناسایی و ساختار دهی اهداف
شناسایی اهداف
شناسایی اهداف بنیادی
ساختار دهی اهداف
چگونگی ساختار دهی اهداف
ویژگی های مطلوب اهداف بنیادی
ایجاد پیوند میان سلسله مراتب اهداف و شبکه های اهداف
سلسله مراتب ها و شبکه های اهداف ناقص
سلسله مراتب های اهداف برای گروهها

فصل چهارم: سنجش میزان تحقق اهداف
مفهوم شناسه
انواع شناسه
ساخت شناسه مصنوعی
کاربرد شناسه های بدل
ویژگی های مطلوب شناسه ها
مساله تصمیم انتخاب شناسه
ایجاد پیوند میان موقعیت های تصمیم و شناسه ها

فصل پنجم: کمی سازی اهداف با مدل ارزشی
ساخت مدل ارزشی
مدل های ارزشی چند هدفی
مدل های ارزشی تک هدفی
اولویت بندی اهداف
هنر ارزیابی مدل های ارزشی
ملاحظاتی در ارزیابی های ارزشی

بخش سوم: کاربردها

فصل ششم: آشکار سازی اهداف پنهان
بینش های برآمده از شناسه ها
بینش های برآمده از نقض فرضیات استقلال
بینش های برآمده از موازنه های ارزشی
بینش های برآمده از توابع هدف تک شناسه ای
بینش های برآمده از ارزیابی های ارزشی چندگانه

فصل هفتم: ابداع گزینه ها برای تصمیم گیران منفرد
مقابله با سوگیری های ادراکی
کاربرد اهداف
کاربرد اهداف استراتژیک
تمرکز بر گزینه های ارزشمند
کاربرد گزینه های ارزیابی شده
گزینه های عام
گزینه های هماهنگ
گزینه های فرآیندی
از بین بردن محدودیت ها
بهره برداری بهتر از منابع
غربال کردن برای شناسایی گزینه های مطلوب
گزینه هایی برای سلسله تصمیم های مشابه

فصل هشتم: ابداع گزینه های برای چند تصمیم گیرنده
خشنود سازی سایر ذینفعان
تأثیر ذینفعان بر پیامدهای شما
شفاف سازی ارزش های ذینفعان در تصمیم های گروهی
ابداع گزینه ها برای مذاکرات

فصل نهم: شناسایی فرصت های تصمیم
کاربرد اهداف استراتژیک
کاربرد منابع در دسترس
زمینه تصمیم گسترده تر
پایش پیشرفت
ایجاد یک فرآیند
مذاکره برای خود و طرف دیگر
حضور در مکان مناسب در زمان مناسب

فصل دهم: بینش هایی برای فرایند تصمیم گیری
هدایت جمع آوری اطلاعات
ارزیابی گزینه ها
تصمیم های دارای پیوند متقابل
بهبود ارتباطات
تسهیل مشارکت در تصمیم های شامل چند ذی نفع
هدایت تفکر استراتژیک

بخش چهارم: نمونه های کاربردی

فصل یازدهم: نمونه های کابردی منتخب
رهبری ناسا در فضا
حمل و نقل زباله های هسته ای
تحقیقات درباره تغییر آب و هوا
آلودگی هوا در لس آنجلس
طراحی آزمون گرهای مدارهای مجتمع
همکاری برای تالیف کتاب

فصل دوازدهم: تفکر ارزشی در بریتیش کلمبیا هیدرو
شناسایی و ساختار دهی اهداف استراتژیک
نخستین بازنگری در اهداف استراتژیک و شناسه های مقدماتی
نسخه کنونی اهداف استراتژیک و شناسه ها
ارزیابی کمی ارزش ها
بینش های به دست آمده از ارزیابی ارزشی
فرصت های تصمیم

فصل سیزدهم: تفکر ارزشی در تصمیم های شخصی من
اهداف استراتژیک زندگی
هدایت مشارکت در فعالیت های حرفه ای
تصمیم هایی درباره سلامتی و ایمنی
تصمیم های حرفه ای
تصمیم های شخصی
شما و تفکر ارزشی

آشنایی با پرفسور رالف کینی:
پرفسور رالف کینی دانش آموخته MIT و دارای مدرک دکترا در رشته تحقیق در عملیات است. وی هم اکنون استاد دانشگاه دوک در کارولینای شمالی در ایالات متحده آمریکا است. استاد کینی از پژوهشگران برجسته ای است که مطالعات گسترده ای در زمینه تحلیل تصمیم، تحلیل ریسک و تصمیم گیری چند هدفی انجام داده است. حاصل این تلاش ها تالیف چندین کتاب ارزشمند و انتشار بیش از 145 مقاله در مجلات معتبر و تخصصی است. پرفسور کینی از اعضای برجسته آکادمی ملی مهندسی آمریکا، انجمن تحلیل ریسک آمریکا، موسسه تحقیق در عملیات و علوم مدیریت آمریکاست که جوایز و نشان های متعددی را در طی 30 سال فعالیت پژوهشی خود دریافت کرده است. او علاوه بر تدریس و پژوهش در چندین دانشگاه معتبر به عنوان مشاور تصمیم گیری با سازمان های متعددی همکاری داشته است. مرکز تحقیقات نیرو، وزارت انرژی، وزارت بازرگانی و سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا از جمله سازمان هایی هستند که در اجرای برخی از طرح های خود از مشاوره پرفسور کینی بهره گرفته اند. کتاب تفکر ارزشی از مهم ترین آثار این نویسنده است که در سال 1994 جایزه کتاب سال آمریکا در زمینه تحلیل تصمیم را به خود اختصاص داد.

کتاب تفکر ارزشی در نگاه دیگران:

علی اصغر رمضان پور، معاون وقت امور فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:

فکر ارزشی که رالف کینی با خلاقیت ویژه خود آن را در برابر تفکر گزینه ای قرار می دهد، یک رویکرد شالوده شکن به تصمیم سازی و تصمیم گیری است که اگر با همه سختی هایش بتوانیم آن را بیاموزیم و به کار بندیم، نه تنها کیفیت تصمیم ها که سر انجام کیفیت زندگی فردی، سازمانی و اجتماعی ما را دگرگون می سازد.

در دنیای پیچیده امروز که به عصر تغییرات سریع و عدم قطعیت موسوم است، دو دانش از اهمیت کلیدی برخوردار شده اند. نخست، دانش آینده پژوهی است که از آن به دانش مقصد شناسی تعبیر می شود، و دوم دانش تصمیم گیری است که با مقوله حساس راه یابی و مشتقات آن سر و کار دارد. این دانش ها هستند که کارآمدی یک جامعه را رقم می زنند. بدون شک، مهم است که دست کم از دیدگاه ذهنی و نظری قادر به خلق یک آینده شکوهمند و معنا دار باشیم و آن را به مثابه مقصد خود در سفر توسعه ملی در نظر بگیریم. اما مهم تر از آن توانایی و شایستگی ها در یافتن راههایی است که می توانند این آینده را به واقعیت تبدیل کنند و درست از این حیث اخیر است که رویکرد تفکر ارزشی باید توسط نهاد های تصمیم ساز و تصمیم گیر کشور فهمیده و مورد استقبال سیاستگذاران و مدیران ارشد کشور قرار گیرد.

برای اینجانب و همکارانم در نهادهای حساس فرهنگی، ترویج تفکر ارزشی از دو منظر می تواند مهم و بلکه یک وظیفه باشد. یکم، از منظر فرهنگ سازی است که بر اشاعه تفکر ارزشی در میان عموم شهروندان و سازمان ها تأکید می کند. در جامعه ای چون ایران اسلامی که صبغه ارزشی بارزی دارد، مردم باید بیاموزند که چگونه می توانند ارزش های ارجمندشان را از نیمه پنهان ذهن خود به روشن ترین نیمه آن منتقل کرده و نور ارزش ها را بر تصمیم ها و اقداماتشان بتابانند. آن ها حق دارند که ارزشی زندگی کنند و دستگاه های فرهنگی و آموزشی مسوولند که دانش و مهارت اینگونه زیستن را از طریق رسانه ها و محیط های مختلف در دسترس مردم قرار دهند. دوم از منظر تصمیم گیری های کلان فرهنگی و پیاده سازی این تصمیم ها ست. ما باید اطمینان حاصل کنیم که تصمیم های درخشان اسلامی - ملی ما ساخته و پرداخته می شوند و عملکرد دستگاه های فرهنگی در انطباق کامل ارزش ها و شاخص های ارزشی کشور است. این اطمینان زمانی حاصل می شود که دانش تصمیم گیری ارزشی به نهادهای تصمیم سازی/ تصمیم گیری و همچنین دستگاه های اجرایی امور فرهنگی نفوذ کند. این کتاب می تواند گام بزرگی در دو راستای فوق باشد.

با انتشار این کتاب امیدوارم اندیشه تفکر ارزشی، که بخش بزرگی از وظایف مدیریت ارزشی را تئوریزه می کند، بهزودی جایگاه شایسه خود را در میان مدیران، استادان و دانشجویان رشته مدیریت نیز بیابد و با استفاده از دانش گرانسنگی که با مطالعه این کتاب حاضر می آید، زمینه فرهنگی- اجتماعی مساعدتری برای اندیشیدن به ارزش های والای اسلامی- ملی در مقام نظر و عمل پدید آید.

تقدیرنامه از ریاست وقت مجلس شورای اسلامی، حجة الاسلام مهدی کروبی به مناسبت کسب رتبه نخست در گروه علوم انسانی در دهمین دوره انتخاب کتاب سال دانشجویی:

مهندس عقیل ملکی فر، رییس وقت اندیشکده صنعت و فنآوری وعضو موسس انجمن مدیریت تکنولوژی ایران

رالف کینی در این کتاب ما را فرا می خواند که ژرف ترین لایه های ذهن خود را در جستجوی ارزش هایمان بکاویم و با پارادایم واپس گرای تفکر گزینه ای که آن را از اوان کودکی به گونه ای ناآگاهانه و تقلیدی می آموزیم، به چالش بر خیزیم. این همان چالش سترگی است که پتانسیل شگرف خلاقیت ما را آزاد می کند.

مشکل مشترک بسیاری از ما این است که از رویارویی با موقعیت های تصمیم، به ویژه تصمیم های بحرانی زندگی می ترسیم و این موقعیت ها را به عنوان مساله ارزیابی می کنیم. واژه مساله در ذهن ما بار منفی دارد و مثل خوره است که پیشاپیش به جان توانمندی های ذهنی ما می افتد و نیروی خلاق ما را برای جستجوی گزینه های کارآمدتر تضعیف می کند. چرا این چنین است؟ رالف کینی این مشکل را به خوبی می شکافد و ریشه های آن را آشکار می سازد. ما ارزش هایمان را که چراغ راه تصمیم گیری هستند در تاریکترین نیمه ذهن خود پنهان ساخته ایم و به جای آنکه در موقعیت های تصمیم نور ارزش ها بر تصمیم ها و اقداماتمان بتابانیم بی درنگ به سراغ گزینه های در دسترسی می رویم که این یا آن تجویز می کنند. پیامد های زیان آور این شیوه تصمیم گیری که همه ما کم و بیش آن را آزموده ایم، کیفیت زندگی ما را به تباهی می کشاند و در نهایت کار را به جایی می رساند که احساس شایستگی ما تضعیف می شود. شاید در گذشته که محیط زندگی افراد و سازمان ها به اندازه امروز پیچیدگی و عدم قطعیت نداشت، رویکرد تفکر گزینه ای می توانست چاره بسیاری از موقعیت های تصمیم باشد، اما پیچیدگی فرآیند به این معناست که هر چه می گذرد گزینه های یا بدیل های بیشتری در برابر ما قرار می گیرند و ما را به این تلقی مشترک رهنمون می شوند که انتخاب اصلح ترین گزینه به یک چالش اساسی تبدیل شده است. غلبه بر این چالش نه تنها مستلزم ترک عادت دیر پای تفکر گزینه ای است، بلکه نیازمند کسب دانش تفکر ارزشی نیز هست. استقبال بی نظیر برجسته ترین سازمان های جهانی از رویکرد تفکر ارزشی و دیدگاه های زنده و پر طراوتی که این کتاب از زمان انتشار آن تا کنون ایجاد کرده است، نشان می دهد که تفکر مدیریت - چه مدیریت بر خویشتن و چه مدیریت بر سازمان ها و فراتر از آن مدیریت بر جوامع- در آستانه یک تحول اساسی قرار گرفته است. اکنون بسیاری از سازمان های تراز اول جهانی هم آوا با پیشروان اندیشه مدیریت، جسورانه از مفاهیم امید آفرینی همچون مدیریت بر پایه ارزش ها یا مدیریت ارزشی با مشتقاتی چون برنامه ریزی ارزشی، اقدام ارزشی، ارزیابی ارزشی، سخن می گویند که هنوز متاسفانه به ادبیات مدیریتی ما راه پیدا نکرده اند. به لحاظ تاریخی سازمان های مدرن که از آغاز سده بیستم پدید آمده اند سه الگو یا رویکرد مدیریتی متفاوت را آزموده اند.

یکم، مدیریت بر پایه دستور العمل ها که به بازه زمانی 1900 تا 1930 تعلق داشت. نماینده این رویکرد ها رییسان بودند که از ابزار دستور العمل ها برای هدایت و تنظیم عملکرد کارکنان و سازمان یاری می جستند و سره و ناسره را با میزان رعایت دستورالعمل ها می سنجیدند. رییسان و رویکرد مالوف آنها در سال های میانی قرن بیستم به بایگانی تاریخ سپرده شدند.

دوم، رویکرد مدیریت برپایه اهداف که برای همه مدیران رویکردی آشنا و احیانا مقدس است. نماینده این رویکرد مدیران بودند که از ویژگی جادویی هدف ها برای هدایت و تنظیم عملکرد کارکنان و سازمان ها یاری می گرفتند و هنوز نیز مصرانه چنین می کنند. در این رویکرد، میزان موفقیت ها با شاخص تحقق هدف ها سنجیده می شوند. بسیاری از سازمان ها همچنان در تله این رویکرد گرفتارند.

سوم، رویکرد مدیریت بر پایه ارزش ها ست که تعلق به شرایط جدید دارد و یادگیری آن در دستور کار سازمان های پیشرو قرار گرفته است. نماینده این رویکرد به واقع انقلابی رهبران هستند که از نیروی معجزه آسای ارزش ها یاری می گیرند، رهبران با ارزش ها سرو کار دارند و موضوع رهبری اساسا چیزی نیست جز گفتمانی ژرف درباره ارزش ها.

اندیشه تفکر ارزشی و چگونگی پیاده سازی آن که در این کتاب به روشنی تشریح می شود پایان بخش انتظار کسل کننده ای است که روح و جان سازمان ها را فرسوده کرده است. سازمان ها رهبران با عظمت می خواهند و عظمت رهبران در عظمت ارزش های آنان بازتاب می یابد.