بسته بندی بیوژنیک (Biogenic Packaging) در واقع نوعی بسته بندی است که از مواد خام قابل بازتولید به دست می آید و در عین حال مواد خامی که در این نوع بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرد، قابل تجزیه و قابل جذب در محیط زیست است.

 عمده ترین فعالیت ها در این زمینه در مرکز بسته بندی شهر گراز(Graz)  اتریش انجام گرفته است. این مرکز تقریباً از یک دهه پیش کار بازاریابی تخصصی خود را در حوزه بسته بندی بیوژنیک آغاز کرد. سوزان میننگر مسئول این مرکز در این زمینه با دانشگاه های مختلف به پژوهش های مختلفی در این زمینه پرداخته است تا به کاربردهای تازه ای در زمینه استفاده از مواد طبیعی در بسته بندی بیوژنیک برسد.

رنسانس خمیر چوب:
نخستین اقدامی که این شرکت در زمینه بسته بندی بیوژنیک انجام داد، استفاده از خمیر چوب برای بسته بندی میوه بود که در دهه 1990 به تغییرات عمده ای در ترانزیت توت فرنگی با بسته بندی جدید منجر شد. خمیر چوب یکی از مواد خوب برای بسته بندی بیوژنیک است که از طریق چوب های زایدی به دست می آید که طی پروسه مدیریت جنگل ها به وفور پیدا می شود و در دسترس است. 

وقتی خمیر چوب تحت فشار قالب گیری قرار داده می شود، رزین موجود بدون احتیاج به مواد چسبنده خود به خود حالت می گیرد.

مزیت دیگر بسته های بیوژنیک نسبت به بسته های پلاستیکی این است که بسته های بیوژنیک قابل تبدیل شدن به کود هستند، همچنین می توانند رطوبت موجود در فضا را جذب کرده و دوباره به محیط تحویل دهند. این امر به ویژه برای مواد غذایی یک جو کوچک طبیعی (micro climate) درست می کند که تشکیل باکتری و قارچ را دست کم تا سه، چهار روز به تأخیر می اندازد.

سالانه حدود دو میلیون یورو مربوط به سفارشات بسته بندی های بیوژنیک می شود. طیف محصولات موجود در عرصه بسته بندی بیوژنیک را بسته های ساخته شده از خمیر چوب، کیف های غنی توری، بسته های ساخته شده از نشاسته، کیف های کاغذی و انواع ساک ها تشکیل می دهند. کیف های توری بافته شده از الیاف طبیعی جزو موفق ترین محصولات این عرصه به شمار می آیند. مرغوب ترین انواع این کیف ها توسط مرکز بسته بندی گراز تولید می شوند و از استحکام فوق العاده ای برخوردارند. مرکز بسته بندی گراز از یک تکنولوژی ویژه در این زمینه استفاده می کند که به آن تکنولوژی دوبافته می گویند. در این روش الیاف مورد استفاده به صورت دوبل در یکدیگر تنیده می شوند و ضمن اینکه از استحکام بیشتری برخوردارند، به دلیل دوبار تابیده شدن از مواد کم تری هم استفاده می شود.

مشکل عمده بسته بندی بیوژنیک در حال حاضر افزایش بیست درصدی قیمت این محصولات نسبت به  بسته بندی های دیگر است. تجارب این مرکز حاکی از این است که در تولید بسته های بیوژنیک باید هر دو عامل مقرون به صرفه بودن اقتصادی و زیبایی بسته ها را در نظر داشت.

از ضایعات کشاورزی تا بیوپلاستیک:
پایه فعالیت های پژوهشی مرکز بسته بندی گراز ترکیبی از صرفه اقتصادی، حفظ محیط زیست و زیبا بودن بسته های بیوژنیک است. یکی از پروژه های جذاب مرکز بسته بندی گراز که به طور مشترک با دانشگاه فنی گراز انجام شد، مقوله بسته های بیوپلاستیک بود. قبلاً هم در این حوزه تلاش هایی صورت گرفته، اما موادی که مورد استفاده قرار گرفته بود، عمدتاً جزو مواد گران قیمت بود و شامل مواد اولیه ای چون شکر و نشاسته بود که باعث می شد قیمت تمام شده بسته ها حدود 6 برابر بسته های دیگر باشد. این مرکز در چارچوب کاستن از قیمت تمام شده بسته ها، استفاده از ضایعات کشاورزی را در دستور کار خود قرار داد.

در اتریش همیشه هزاران تن تفاله چغندر پس از استخراج شکر از آنها، به جا می ماند و همچنین وقتی که آب سیب های درختی را می گیرند، تفاله زیادی به جا می ماند که استفاده از این مواد به معنای کاهش قیمت بسته های بیوپلاستیک تا حد هفتاد درصد است. البته مرکز بسته بندی گراز در نظر ندارد که بیوپلاستیک را جایگزین انواع پلاستیک های سنتی کند، اما خواصی که در این زمینه مطرح است باعث هیجان بیشتر مدیر مرکز بسته بندی گراز شده است: مقاومت در برابر اشعه ماوراءبنفش و چربی، خاصیت های ضد استاتیک و رخنه پذیری اندک اکسیژن و از همه مهم تر قابلیت تجزیه و جذب محیط زیست شدن. از بسته های بیوپلاستیک می توان در حمل نوشیدنی ها استفاده کرد و به صورت حفاظ کارتن ها آنها را مورد استفاده قرار داد.

استفاده از آلگا:
 پروژه جذاب دیگر مرکز بسته بندی گراز استفاده از آلگا (Algae) به عنوان جایگزین پلی استایرن است. آلگاها از رشد و نمو چشم گیری برخوردارند، به طوری که برخی از انواع آنها در هر دوازده ساعت یک متر قد می کشند و می توان روزانه این جلبک ها را درو کرد. با استفاده از این جلبک ها محصول نهایی 15 درصد گران تر از پلی استایرن می شود.

منبع: http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=43588 
+ خلاصه برداری و ویرایش ادبی